Εσφαλμένες Αντιλήψεις για τη Ψυχική Υγεία

Αν και τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον και η προσβασιμότητα στη πληροφορία γύρω από τη ψυχική υγεία έχουν αυξηθεί, κάποιες παρανοήσεις και μύθοι συνεχίζουν να υπάρχουν. Κάποιες από αυτές τις εσφαλμένες αντιλήψεις είναι οι εξής:

1. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι σπάνια. Η αντίληψη αυτή είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από την πραγματικότητα καθώς ο επιπολασμός των ψυχικών διαταραχών παγκοσμίως κυμαίνεται στο 12% του πληθυσμού, δηλώνοντας ότι περίπου ένα στα δέκα άτομα στον πλανήτη αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή. Οι διαταραχές άγχους και κατάθλιψης είναι οι πιο συνηθισμένες.
2. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας και η αναζήτηση βοήθειας είναι μορφή αδυναμίας.Οι ψυχικές διαταραχές δεν σηματοδοτούν κακό χαρακτήρα ενώ παρομοίως με τις σωματικές είναι ασθένειες στις οποίες το άτομο δεν μπορεί να αναρρώσει άμεσα και να ανατρέψει εύκολα την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Επομένως, αντιθέτως με την αντίληψη αδυναμίας η καταπολέμηση ενός προβλήματος ψυχικής υγείας προϋποθέτει ψυχική δύναμη καθώς απαιτεί χρόνο, προσπάθεια και επιμονή όσο κι αν η πρόοδος φαίνεται αργή.
3. Τα αντικαταθλιπτικά είναι εθιστικά. Σε αντίθεση με τ’ αγχολυτικά, τα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν εξάρτηση και εθισμό αλλά μπορεί να υπάρχει από κάποιους ασθενείς η ανησυχία και ο φόβος ως προς τον τερματισμό της αγωγής. Παρολ’ αυτά πρέπει να αναφερθεί ότι αν και τ’ αντικαταθλιπτικά δεν αναγνωρίζονται ως εθιστικές ουσίες, η σταδιακή διακοπή τους είναι απαραίτητη καθώς η απότομη διακοπή μπορεί να προκαλέσει αλλαγές όπως αίσθημα έντασης και ζάλης.
4. Οι άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες δεν μπορούν να εργαστούν. Πράγματι κάποιος που αντιμετωπίζει σοβαρή ψυχική διαταραχή ίσως αδυνατεί να εργαστεί σε τυπικό επαγγελματικό πλαίσιο αλλά η πλειοψηφία ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας μπορούν να είναι παραγωγικοί εργαζόμενοι και ν’ αποτελούν πολύτιμα μέλη του εργατικού δυναμικού όπως άλλοι εργαζόμενοι. 
5. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι μόνιμα και δεν μπορείς να ανακάμψεις από αυτά. Είναι ασαφές και αναληθές να αναφερόμαστε σε κάθε πρόβλημα ψυχικής υγείας ως κάτι απαραιτήτως μόνιμο και μη διαχειρίσιμο. Η ψυχοθεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι οι σύμμαχοι για να διαχειριστούν και αντιμετωπισθούν πολλές καταστάσεις και ψυχικές ασθένειες. Η αναζήτηση βοήθειας και η ύπαρξη υποστηρικτικού πλαισίου συμβάλλουν σημαντικά στην βελτίωση κάθε κατάστασης ψυχικής υγείας. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι όπως η εμπειρία και το βίωμα κάθε ατόμου με τη ψυχική ασθένεια είναι διαφορετική, είτε βιώνοντας επεισόδια είτε πιο ανθεκτικά συμπτώματα έτσι και η βελτίωση διαφέρει ανά άτομο. Κάποιος μπορεί να αισθάνεται πλήρως απελευθερωμένος από το ψυχικό πρόβλημα και να αισθάνεται όπως πριν την έναρξη του προβλήματος, κάποιος να εμφανίσει πιο δυσμενή συμπτώματα αλλά σταδιακά να νιώσει ανακούφιση από τα συμπτώματα. Όποιος και να είναι ο ρυθμός της βελτίωσης και οι δυο θα μπορέσουν να ανακάμψουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, πιο σύντομα ή σε βάθος χρόνου. Η θεραπεία και η ανάκαμψη είναι διαδικασίες σε συνεχή εξέλιξη σε βάθος χρόνου και το πρώτο βήμα είναι η αναζήτηση βοήθειας.

Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ότι όπου υπάρχει πρόβλημα υπάρχει και μία λύση… 

Βιβλιογραφία:

Αγοραστός, Δ. (2020, August 26). Έρευνα: το ποσοστό των Ελλήνων πολιτών με ψυχική διαταραχή. Psychology.gr – Η Πύλη Της Ψυχολογίας. https://www.psychology.gr/erevnes-psyxologias/3788-erevna-ellines-polites-kai-psychikes-diataraxes.html 

Health4u Team, Health4u Team, & Health4u Team. (2023, February 6). Αντικαταθλιπτικά: 12 λανθασμένες αντιλήψεις – Health4u. Health4u. https://health4u.gr/psyxiki-ygeia/antikatathliptika-antilipseis/ 

Mental Health Myths Part 1. (2022, September 11). Benenden Health. https://www.benenden.co.uk 

Team, P. (n.d.). 11 λανθασμένες αντιλήψεις για την ψυχική υγεία που συνεχίζουν να διατηρούνται. PsychologyNow.gr. https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxikis-ygeias/psyxotherapeia/mythoi-kai-alitheies/13316-11-lanthasmenes-antilipseis-gia-tin-psyxiki-ygeia-pou-synexizoun.html 

Φιοράκης, Χ. (2023, January 14). Ιατρικοί μύθοι: Εσφαλμένες αντιλήψεις για την Ψυχική Υγεία. Χρήστος Φιοράκης – Ψυχίατρος. https://fiorakis.gr/psychiki-ygeia/endiaferonta/iatrikoi-mythoi-esfalmenes-antilipseis-gia-tin-psychiki-ygeia/