Η Διπολική Διαταραχή αποτελεί από τις πιο σπουδαίες, επίμονες και σημαντικές ψυχιατρικές διαγνώσεις. Τα άτομα με τη συγκεκριμένη διάγνωση βιώνουν στιγμές χαράς, δραστηριοποίησης, παραληρήματος και ευφορίας , που μπορεί να χαρακτηριστεί και ως μανία. Επίσης, ίσως να νιώθουν λύπη και απελπισία, η οποία δύναται να ερμηνευτεί και ως κατάθλιψη (Maryam L., Kianoush A., Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I.&Rosa A., 2023).
Τα άτομα με διάγνωση Διπολικής Διαταραχής θεωρούνται αποκλεισμένα από την κοινωνία. Το στίγμα αποτελεί το πιο συχνό κοινωνικό ζήτημα και καθίσταταιη μεγαλύτερη πρόκληση για εκείνους με διάγνωση Διπολικής Διαταραχής(Maryam L., Kianoush A., Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I. and Rosa A., 2023).
Το στίγμα είναι εξίσου συχνό και ανάμεσα στις οικογένειες των ατόμων με Διπολική Διαταραχή. Οι γονείς αυτών των ανθρώπων, όταν συναναστρέφονται είτε με απλούς ανθρώπους είτε με επαγγελματίες, ψάχνουν τους λόγους της ύπαρξης νόσου και βιώνουν ζητήματα όπως η ενοχή που νιώθουν ή ο κοινωνικός αποκλεισμόςπου υφίστανται, εξαιτίας της ύπαρξης ενός μέλους της οικογένειάς τους με τη διάγνωση της συγκεκριμένης νόσου. Περίπου το 50 -60% των ατόμων που βιώνουν νευρολογικές νόσους δεν αποδέχονται την αγωγή τους ή την ανάλογη φροντίδα που χρειάζονται, επειδή έχουν τον τρόμο του στίγματος τόσο για τον εαυτό τους όσο και για το οικογενειακό τους περιβάλλον (Maryam L., Kianoush A. , Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I. &Rosa A., 2023).
Ύστερα από έρευνα που πραγματοποίησαν οι Maryam L., Kianoush A. , Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I. &Rosa A., 2023, βρέθηκε πως και οι άνθρωποι με Διπολική Διαταραχή και οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν ποικίλα στάδια του στίγματος. Οι επιπτώσεις αυτών των σταδίων συνεπάγονται έλλειψη σεβασμού, αδιαφορίας και αποκλεισμού από την κοινωνία. Το οικογενειακό περιβάλλον, για ναμπορέσει να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο ζήτημα, τείνει προς την αποξένωση και απόσυρση από την κοινωνία.Προσπαθούν, ώστε να αποφεύγουν την λήψη θεραπείας και η οικογένεια και ο ασθενής, μέσω της αργοπορίας αναζήτησης της, αλλά και της απόκρυψης του ασθενούς. Στις περιπτώσεις που ή ο ασθενής ή η οικογένειά του δέχονται την Διπολική Διαταραχή, αλλά προχωρούν σε εσωτερίκευση των αρνητικών ιδεών της κοινωνίας, αυτό χαρακτηρίζεται είτε «συναισθηματικό στίγμα» είτε «εσωτερικευμένο».Τότε, το κοινωνικό στίγμα καθίσταται ολέθριο (Maryam L., Kianoush A. , Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I. &Rosa A., 2023).
Οι απόψεις πως οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι ή απρόβλεπτοι και ότι το οικογενειακό τους περιβάλλον είναι ένοχο ή ανεύθυνο αποτελούν λανθασμένες αντιλήψεις. Επικρατούν στην κοινότητα, στον εργασιακό τομέα, στο σχολικό περιβάλλον, στον κλάδο της υγείας, στον δικαστικό τομέα, αλλά και στην οικογένεια. Συνεπώς, χρειάζεται να υπάρξουν οι κατάλληλοι τρόποι, ώστε να καταστεί η Διπολική Διαταραχή φυσιολογικήστην κοινωνία. Έτσι, ο κοινωνικός περίγυρος θα αντιληφθεί την προέλευσή της νόσου και θα καταλάβει το στίγμα που αποδίδεται σε άτομα με Ψυχικές Διαταραχές (Maryam L., Kianoush A. , Ghoncheh R., SheikhMohammed S. I. &Rosa A., 2023).
Επιπρόσθετα, οι άνθρωποι που βιώνουν Διπολική Διαταραχή, αναγκάζονται να αντιμετωπίζουν και τον «αυτοστιγματισμό». Ο «αυτοστιγματισμός» έχει προσδιοριστεί ως η κατάσταση κατά την οποία οι άνθρωποι με σοβαρές ψυχικές διαταραχές αντιλαμβάνονται και υιοθετούν εσωτερικά το κοινωνικό στίγμα(Sophie F., &Richard-LepourielL., 2023). Ο μεγάλος βαθμός «αυτό-στιγματισμού» ίσως να σχετίζεται με μικρότερα επίπεδα προθυμίας και αδυναμία αναζήτησης βοήθειας με αποτέλεσμα λιγοστές δυνατότητες επίλυσης, καθώς και συχνή ψυχιατρική νοσηλεία. Η σύνδεση ανάμεσα στον «αυτό-στιγματισμό» και την κοινωνικότητα παρουσιάζεται διφορούμενη, αφού η ανυπαρξία λειτουργικότητας ενδέχεται να ενέχει τη δημιουργία αμηχανίας και αποκλεισμού, κάτι που οδηγεί σε μεγάλο στάδιο «αυτο-στιγματισμού»(Sophie F., &Richard-Lepouriel L., 2023).
Η πρακτική της «φωτοφωνίας», δηλαδή ηχρήση φωτογραφιών και αφήγησης με σκοπό την μεταλαμπάδευση των εμπειριών στην κοινωνία, συνέβαλλε στη μείωση «αυτό-στιγματισμού» των ασθενών, σε μεγαλύτερα επίπεδα της αποτελεσματικότητας τους και στη δημιουργία ελπίδας. Η «Γενετική Συμβουλευτική» ενδεχομένως να οδηγούσε σε λιγότερο «αυτο-στιγματισμό», αλλά καθίσταται σπάνια στην Διπολική Διαταραχή.Η παρεμβολή που στηρίζεται στην ενσυνειδητότητα, ίσως, επιπλέον, να βοηθάει στον λιγότερο «αυτ-στιγματισμό», όπως επίσης και στη λήψη μέρους σε αθλητικά δρώμενα, στη θεωρία της επαφής και στην αύξηση της επικοινωνίας ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν ή δεν έχουν ψυχική ασθένεια (Sophie F., &Richard-Lepouriel L., 2023).
ΚούλαληΑνεζίνα
Κοινωνική Λειτουργός-«Οικοτροφείου ΠΕ Δυτικού Τομέα Αθηνών»
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Maryam L., Kianoush A. , Ghoncheh R., Sheikh Mohammed S. I. & Rosa A., 2023: Stigma in people living with bipolar disorder and their families: a systematic review, International Journal of Bipolar Disordershttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9941403/pdf/40345_2023_Article_290.pdf
- Sophie F., & Richard-Lepouriel L., 2023: Self-stigma and bipolar disorder: A systematic review and best-evidence synthesis, Journal of Affective Disorders, 335,p. 273-288.
