Η οικογενειακή θεραπεία αποτελεί έναν από τους πιο ουσιαστικούς τρόπους προσέγγισης, όχι µόνο γιατί εστιάζει στο άτοµο, αλλά γιατί αναγνωρίζει την επίδραση των σχέσεων και των συστηµάτων µέσα στα οποία αυτό εντάσσεται. Η θεραπεία δεν στοχεύει µόνο στην επίλυση προβληµάτων, αλλά στην κατανόηση των µηχανισµών, που τα παράγουν και τα συντηρούν. Μέσα από την αναγνώριση ρόλων, ταυτίσεων και µεταβιβάσεων, η οικογένεια µπορεί να γίνει µέρος της λύσης, και όχι µόνο του προβλήµατος.
Η σύγχρονη επιστηµονική βιβλιογραφία υποστηρίζει την αποτελεσµατικότητα της συστηµικής θεραπείας σε ποικιλία κλινικών πλαισίων. Σύµφωνα µε τη µελέτη του Carr (2019), η οποία βασίστηκε σε ανασκόπηση 48 ερευνών, η οικογενειακή θεραπεία επιδρά θετικά σε διαταραχές συµπεριφοράς, άγχος και κατάθλιψη.
Ο Carr καταλήγει ότι η εµπλοκή του οικογενειακού πλαισίου ενισχύει σηµαντικά την αποτελεσµατικότητα της θεραπείας και µειώνει τις πιθανότητες υποτροπής, καθώς η αλλαγή, που επιτυγχάνεται δεν περιορίζεται στο άτοµο, αλλά αγγίζει τη συνολική οικογενειακή λειτουργία.
Σε διαταραχές του ψυχωσικού φάσµατος, η οικογενειακή θεραπεία δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στον ρόλο της «συναισθηµατικής έκφρασης» (expressed emotion), η οποία, όταν παραµένει υψηλή (µε έντονη κριτική, εχθρότητα ή υπερπροστασία), σχετίζεται µε αυξηµένο κίνδυνο υποτροπής.
Η διεθνής βιβλιογραφία τεκµηριώνει την αξία της οικογενειακής θεραπείας στη διαχείριση της ψύχωσης. Σύµφωνα µε τη µετα-ανάλυση των Pharoah et al. (2010), η παρέµβαση σε οικογενειακό επίπεδο:
- µειώνεισηµαντικάταποσοστάυποτροπής,
- ενισχύειτηφαρµακευτικήσυµµόρφωση,
- µειώνειτοψυχικόφορτίοτωνφροντιστών.
Η θεραπεία περιλαµβάνει εκπαίδευση της οικογένειας, ενίσχυση δεξιοτήτων επικοινωνίας, στρατηγικές επίλυσης συγκρούσεων και προαγωγή ρεαλιστικών προσδοκιών για την πορεία της νόσου.
Η οικογενειακή θεραπεία στην ψύχωση δεν λειτουργεί απλώς ως υποστηρικτική προσέγγιση, αλλά ωςουσιαστικόσυστατικόµιαςολοκληρωµένηςφροντίδας.Ενδυναµώνειτοσύστηµατουασθενούς, προάγει την κατανόηση, µειώνει την ένταση, και ενισχύει την συνοχή και την ψυχική ανθεκτικότητα όλων των µελών.
Pharoah,F.,Mari,J.,Rathbone,J.,Wong,W.(2010).Familyinterventionforschizophrenia.
CochraneDatabaseofSystematicReviews,Issue12.Art.No.:CD000088.
Carr,A.(2019).Familytherapyandsystemicinterventionsforchild-focusedproblems:Thecurrent evidence base. Journal of Family Therapy, 41(2), 153–213. https://doi.org/
10.1111/1467-6427.12227
