Ο αυτισμός δεν είναι μόνο μια διάγνωση• είναι μια καθημερινότητα που αγγίζει βαθιά ολόκληρη την οικογένεια. Οι γονείς, τα αδέλφια και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον συχνά έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την κοινωνική αποδοχή, την πρόσβαση σε υπηρεσίες, αλλά και τη συναισθηματική ισορροπία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κοινωνικός Λειτουργός έχει έναν καθοριστικό ρόλο: να αποτελέσει γέφυρα στήριξης, καθοδήγησης και ενδυνάμωσης για την οικογένεια.
Ο Κοινωνικός Λειτουργός ως γέφυρα υποστήριξης
Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα του Κοινωνικού Λειτουργού είναι η διασύνδεση της οικογένειας με τις κατάλληλες υπηρεσίες. Συχνά, οι γονείς δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα που έχουν ούτε ποιες κρατικές ή ιδιωτικές δομές μπορούν να τους στηρίξουν. Ο Κοινωνικός Λειτουργός ενημερώνει για επιδόματα, κοινωνικές παροχές, διαδικασίες πιστοποίησης αναπηρίας (ΚΕΠΑ), αλλά και για τις δυνατότητες ένταξης του παιδιού σε προγράμματα ειδικής αγωγής. Παράλληλα, καθοδηγεί την οικογένεια μέσα από την πολύπλοκη γραφειοκρατία, ώστε να μη νιώθει μόνη σε αυτή τη διαδρομή.
Ψυχοκοινωνική στήριξη της οικογένειας
Η συναισθηματική πίεση που βιώνουν οι γονείς είναι συχνά έντονη. Συναισθήματα όπως το άγχος, η αβεβαιότητα για το μέλλον ή ακόμη και οι ενοχές μπορούν να οδηγήσουν σε απομόνωση. Ο Κοινωνικός Λειτουργός παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη, τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε ομάδες γονέων, βοηθώντας τους να μοιραστούν εμπειρίες και να ενδυναμωθούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, οι γονείς αναγνωρίζουν τις δυνάμεις τους και αποκτούν καλύτερα εργαλεία για να στηρίξουν τα παιδιά τους.
Υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης του παιδιού
Η κοινωνική αποδοχή αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους στόχους για τα άτομα στο φάσμα. Ο Κοινωνικός Λειτουργός συνεργάζεται με εκπαιδευτικούς και θεραπευτές, ώστε να διασφαλιστεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μάθησης. Παράλληλα, ενθαρρύνει τη συμμετοχή των παιδιών σε δραστηριότητες που προάγουν την κοινωνικοποίηση και την αλληλεπίδραση με συνομήλικους. Εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος του στην ευαισθητοποίηση της κοινότητας για τη μείωση του στίγματος και των στερεοτύπων.
Ο Κοινωνικός Λειτουργός ως συνήγορος και διαμεσολαβητής
Πέρα από τη στήριξη, ο Κοινωνικός Λειτουργός λειτουργεί ως συνήγορος των δικαιωμάτων του παιδιού και της οικογένειας. Υπερασπίζεται την πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες, εκπαιδευτικά προγράμματα και κοινωνικές παροχές, διεκδικώντας ισότιμη μεταχείριση.
Ταυτόχρονα, δρα ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στην οικογένεια, το σχολείο, τις υπηρεσίες υγείας και την κοινότητα. Ο ρόλος αυτός είναι καθοριστικός, γιατί συχνά χρειάζεται να γεφυρωθούν διαφορετικές απόψεις ή να επιλυθούν δυσκολίες συνεργασίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι το παιδί θα λάβει την καλύτερη δυνατή υποστήριξη.
Διεπιστημονική συνεργασία
Ο αυτισμός απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Ο Κοινωνικός Λειτουργός συνεργάζεται στενά με παιδοψυχιάτρους, ψυχολόγους, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και εκπαιδευτικούς, ώστε να υπάρχει ένα ενιαίο πλάνο παρέμβασης. Σε αυτό το πλαίσιο, λειτουργεί ως συντονιστής, εξασφαλίζοντας ότι οι διαφορετικοί επαγγελματίες εργάζονται με κοινό στόχο: την ευημερία του παιδιού και της οικογένειας.
Συμπεράσματα
Ο Κοινωνικός Λειτουργός δεν περιορίζεται στον ρόλο του συμβούλου αλλά είναι συνοδοιπόρος. Στηρίζει την οικογένεια σε πρακτικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο, ενδυναμώνει τους γονείς και προάγει την κοινωνική ένταξη του παιδιού. Μέσα από αυτή τη συνολική προσέγγιση, βοηθά τις οικογένειες να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και ελπίδα, δείχνοντας ότι, με τη σωστή στήριξη, κάθε παιδί μπορεί να βρει το δικό του μονοπάτι ανάπτυξης και συμμετοχής στην κοινωνία.
Τσιρίκος Βασίλειος – Κοινωνικός Λειτουργός, Κ.Η Αχαΐας
