Η Σχιζοφρένεια αποτελεί μια ψυχωσική διαταραχή, η οποία επηρεάζει πολλούς τομείς της λειτουργικότηταςενός ατόμου. Μερικοί από τους κυριότερους τομείς είναι η αδυναμία στην αντίληψη, την κατανόηση της πραγματικότητάς και την εκδήλωση συναισθημάτων. Όμως τα άτομα με ψυχωσική συνδρομή σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζουν και αδυναμία διαμόρφωσης κοινωνικών σχέσεων. Η κοινωνική απομόνωση αποτελεί ένα από τα κυριότερα αρνητικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας. Ένας άνθρωπος που πάσχει από σχιζοφρένεια δεν θα δημιουργήσει εύκολα δεσμούς με άλλα άτομα ούτε θα έχει χρόνιες και ιδιαίτερα οικείες σχέσεις με κάποιον.Αυτό σε ένα μεγάλο βαθμόσχετίζεται με το γεγονός πως ο ασθενής θέλει να αποφύγει τις δυσάρεστες εμπειρίες που μπορεί να έχει από την συναναστροφή του με άτομα.Οι ψυχωσικοί ασθενείς στο μεγαλύτερο ποσοστό έχουν ως σύμπτωμα κάποιες παραληρητικές ιδέες, οι οποίες πολλές φορές είναι διωκτικού τύπου, αναφοράς ή ζυλοτυπικές, με αποτέλεσμα να θεωρούν πως τους παρακολουθούν, μιλούν για αυτούς ή τους χλευάζουν. Έτσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα άτομα αυτά επιλέγουν περισσότερο την μοναξιά και απομονώνονται από τους γύρω τους και οποιονδήποτε άλλον.
Η κοινωνική απομόνωση είναι μια κατάσταση συχνή και χρόνια στους ψυχωσικούς ασθενείς και έχει συχνά συνδεθεί με την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μια σημαντική παρατήρηση είναι πως η κοινωνική απομόνωση των ασθενών και ο χρόνος που περνούν μόνοι τους δύναται να αυξήσει τις παρανοϊκές σκέψεις και την ύπαρξη του παραληρήματος (Pardede&Ramadia,2021). Έτσι λοιπόν αρχίζει να γίνεται κατανοητό πως αυτή η μοναξιά και απομόνωση τους λειτουργεί αρνητικά για αυτούς ακόμα και αν θεωρούν πως τους ανακουφίζει. Έτσι, προάγεται και αναδεικνύεται η σημασία της κοινωνικοποίησης των ασθενών αυτών.
Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει πράγματι πως η κοινωνικοποίηση είναι κάτι το εφικτό σε ψυχωσικούς ασθενείς και μπορεί να εφαρμοστεί. Η ομαδική θεραπεία κοινωνικοποίησης (SocializationGroupActivityTherapy) φαίνεται να αποτελεί μια σημαντική προσπάθεια για την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων με σημαντικά αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα, η ύπαρξη κοινωνικών σχέσεων και η επικοινωνία με άλλα άτομα φάνηκε να ελαχιστοποιεί τις παρανοϊκές σκέψεις και ιδέες. Άρα, ακόμα και ο ασθενής ακούει απειλητικές φωνές από τα άτομα που είναι γύρω του ή νιώθει πως διώκεται από αυτούς, αξίζει η προσπάθεια ώστε να μπορέσει το άτομο αυτό να δημιουργήσει σχέση. Βέβαια, οι ασθενείς παρατηρήθηκε ότι νιώθουν περισσότερη άνεση να ανοιχτούν και να δημιουργήσουν σχέσεις με οικογενειακά ή οικεία πρόσωπα παρά με άγνωστους ή άλλους ασθενείς(Fett&al, 2022). Μια ακόμη αξιόλογη παρατήρηση είναι πως οι άνδρες ασθενείς είναι και αυτοί που απομονώνονται περισσότερο και επομένως αποτελούν ένα σημαντικό δείγμα για να ελεγχθεί κατά πόσο μπορεί αυτό να αλλάξει και να μειωθεί (Cipto&al,2020).
Δεν είναι δύσκολο να κατανοηθεί πως οι ψυχωσικοί ασθενείς δεν ανταποκρίνονται εύκολα στην θεραπεία κοινωνικοποίησης. Είναι σχεδόν αδύνατο για αυτούς να έχουν βελτίωση σε σύντομο χρονικό διάστημα και να αποδεχτούν εύκολα την συναναστροφή με άλλα άτομα. Όμως τα αποτελέσματα των ερευνών είναι κατά βάση αισιόδοξα και δείχνουν την σημαντικότητα της προσπάθειας αυτής για ανάπτυξη κοινωνικών δεσμών. Σε βάθος χρόνου οι ασθενείς φαίνεται να επικοινωνούν καλύτερα τις ανάγκες τους αλλά να επικοινωνούν καλύτερα και μεταξύ τους. Μέσω αυτής της διαδικασίαςμπορούν να ανταλλάσσουν σκέψεις και ιδέες, να μοιράζονται τα προβλήματά τους, να ακούνε τα προβλήματά των άλλων και να προτείνουν λύσεις για αυτά. Παρατηρήθηκε γενικά πως σε ασθενείς με έντονο παραλήρημα και παρανοϊκές ιδέες, η ύπαρξη ενός θεραπευτικού πλαισίου και ενός θεραπευτή-συντονιστή σε αυτές τις συζητήσεις μεταξύ των ασθενών μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά στην διαδικασία της κοινωνικοποίησης.
Μια ενδιαφέρουσα μελέτη, μάλιστα, αναφέρθηκε στη σημασία των κοινωνικών σχέσεων ήδη από την ύπαρξη του πρώτου ψυχωσικού επεισοδίου σε νεαρή ηλικία. Γενικά οι έφηβοι και νέοι ενήλικες είναι πιο εύκολο να δημιουργήσουν ή να κρατήσουν δεσμούς και επαφές με άτομα είτε του οικογενειακού είτε του φιλικού κύκλου τους.Η διαμόρφωση των κοινωνικών δεσμών σε μία πρώιμη παρέμβαση βοηθάει όχιστην αποτροπή ή θεραπεία της διαταραχής αλλά σίγουρα σε καλύτερα επίπεδα λειτουργικότητας των ασθενών καθώς και σε καλύτερη πρόγνωση και μείωση των αρνητικών συμπτωμάτων τους στο μέλλον.
ΒΕΝΕΤΙΑ ΠΡΑΠΑ –
Ψυχολόγος – Οικοτροφείο «Αττική»
Cipto, C., Siswoko, S., & Normawati, A. T. (2020). The influence of socialization activity in group therapy to socialization capabilities.Jurnal Studi Keperawatan, 1(2), 1-4.
Davidson, L., Shahar, G., Stayner, D. A., Chinman, M. J., Rakfeldt, J., & Tebes, J. K. (2004). Supported socialization for people with psychiatric disabilities: Lessons from a randomized controlled trial.Journal of Community Psychology, 32(4), 453-477.
Fett, A. K. J., Hanssen, E., Eemers, M., Peters, E., & Shergill, S. S. (2022). Social isolation and psychosis: an investigation of social interactions and paranoia in daily life. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 272(1), 119-127.
Moe, A. M., Weiss, D. M., Pine, J. G., Wastler, H. M., & Breitborde, N. J. (2021). Social motivation and behavior in first-episode psychosis: Unique contributions to social quality of life and social functioning. Journal of psychiatricresearch, 144, 441-447.
Pardede, J. A., &Ramadia, A. (2021). The Ability to Interact With Schizophrenic Patients through Socialization Group Activity Therapy.International Journal, 9(1), 7.
