Η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση σε ασθενείς με ψύχωση στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της συνολικής θεραπευτικής διαδικασίας για την αντιμετώπιση αυτών των σοβαρών ψυχιατρικών καταστάσεων. Η ψύχωση, όπως η σχιζοφρένεια, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα των ατόμων να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία και να αναπτύξουν λειτουργικές κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις. Οι θεραπευτικές στρατηγικές στην Ελλάδα επικεντρώνονται όχι μόνο στην κλινική θεραπεία μέσω φαρμακευτικής αγωγής, αλλά και στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του ατόμου σε κοινωνικό, επαγγελματικό και οικογενειακό επίπεδο (Παλάσκας, 2021).
Η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση περιλαμβάνει μια σειρά από στρατηγικές που στοχεύουν στη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων, στην υποστήριξη των ασθενών ώστε να επανενταχθούν στην κοινότητα και στην πρότερη καθημερινότητά τους. Στην Ελλάδα, διάφορες υπηρεσίες ψυχικής υγείας προσφέρουν ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, όπως είναι τα Κέντρα Ψυχικής Υγιείας, οι Ξενώνες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, οικοτροφεία, Κινητές Μονάδες, Ψυχιατρικά Τμήματα Νοσοκομείων κ.α . Στην πράξη, οι στρατηγικές αυτές περιλαμβάνουν την εκπαίδευση στις κοινωνικές δεξιότητες, την εργοθεραπεία, την ψυχοεκπαίδευση και τη βοήθεια για την αποκατάσταση της επαγγελματικής και κοινωνικής ένταξης (Παλάσκας, 2021). Επιπλέον, η συμμετοχή σε ομάδες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης φαίνεται να βελτιώνει τη συναισθηματική τους κατάσταση και να τους βοηθάει να επαναδιεκδικήσουν ένα επίπεδο αυτονομίας. Ωστόσο, η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση στην Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, όπως είναι οι περιορισμένοι πόροι και η έλλειψη κατάλληλων υποδομών σε πολλές περιοχές της χώρας (Λιαμπέρη, 2021). Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει στην Ελλάδα, οι ασθενείς με ψύχωση που ακολουθούν προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής και λιγότερες υποτροπές (Λιαμπέρη, 2021).
Επιπροσθέτως, η υποστήριξη των οικογενειών των ασθενών με ψύχωση παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην επιτυχία των προγραμμάτων αποκατάστασης. Η οικογενειακή υποστήριξη, σε συνδυασμό με τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, συμβάλλει στην καλύτερη αποδοχή της κατάστασης από τον ασθενή και στην ενίσχυση της θετικής του προοπτικής για την αποκατάσταση και την επανένταξή του στην κοινωνία (Καραούζα, 2016).
Η διεπιστημονική συνεργασία στον τομέα της ψυχικής υγείας, όπως ψυχιάτρων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών και εργοθεραπευτών, για την αποτελεσματική υλοποίηση των προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, αποτελεί επιτακτική ανάγκη στη βάση μιας ολιστικής προσέγγισης και στα πλαίσια της κοινοτικής ψυχιατρικής, για την θεραπεία και αποκατάσταση ατόμων με θέματα ψυχικής υγείας και την επίτευξη ποιοτικότερης παροχής φροντίδας υγείας (Γρηγοριάγου, 2024). Αν και υπάρχουν αρκετές βελτιώσεις στον τομέα αυτό, η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των προγραμμάτων αποκατάστασης παραμένει έντονη.
Βιβλιογραφία:
- Παλάσκας Σ. (2021). Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης: Το ζήτημα της αποτελεσματικότητας των Στεγαστικών Δομών για ασθενείς με ψυχικά νοσήματα. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία.
- Λιαμπέρη Ε. (2021). Η ποιότητα ζωής ασθενών με ψύχωση που παρακολουθούν προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης: η επίδραση του τραύματος, του άγχους και της ψυχικής ανθεκτικότητας. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία.
- Καραούζα Μ. (2016). Ο ρόλος της οικογένειας και της κοινότητας στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία.
- Γρηγοριάδου Σ. (2024). Η διεπιστημονική συνεργασία στην ψυχική υγεία: απόψεις επαγγελματιών. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία.
