Τι σημαίνει «εργοθεραπεία στο σπίτι από τους γονείς»
• Η εργοθεραπεία στο σπίτι δεν σημαίνει ότι οι γονείς «γίνονται θεραπευτές».
• Σημαίνει ότι βοηθούν το παιδί να εξασκεί τις δεξιότητες που δουλεύει στις συνεδρίες, με απλούς, φυσικούς τρόπους μέσα από παιχνίδι, δραστηριότητες και ρουτίνες.
Ο ρόλος του γονιού είναι υποστηρικτικός:
• ενθαρρύνει,
• δίνει ευκαιρίες για εξάσκηση,
• προσφέρει αγάπη και ασφάλεια,
• συνεργάζεται στενά με τον εργοθεραπευτή.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς στην πράξη
- Δημιουργία σταθερής ρουτίνας
Οι ρουτίνες βοηθούν το παιδί να αισθάνεται ασφάλεια και να μαθαίνει βήμα-βήμα.
Π.χ. σταθερή ώρα για φαγητό, παιχνίδι, μπάνιο, ύπνο.
Παράδειγμα:
Κάθε απόγευμα, το παιδί βοηθά να μαζέψει τα παιχνίδια του — έτσι εξασκεί λεπτή κινητικότητα και ακολουθεί οδηγίες.
- Ενίσχυση της αυτοεξυπηρέτησης
- Αφήνουμε το παιδί να προσπαθεί μόνο του, χωρίς να το κάνουμε εμείς πρώτοι.
- Δεν το πιέζουμε, αλλά το ενθαρρύνουμε να προσπαθήσει ξανά.
- Βοηθάμε σε καθημερινές δεξιότητες:
- ντύσιμο (κουμπιά, φερμουάρ, παπούτσια),
- φαγητό (να κρατά κουτάλι, να βάζει φαγητό στο πιάτο),
- τακτοποίηση (να βάζει τα ρούχα στο καλάθι).
Παράδειγμα:
«Για να δούμε, μπορείς να κουμπώσεις μόνος σου αυτό το κουμπί; Αν όχι, θα σε βοηθήσω λίγο και το κάνουμε μαζί.»
3 .Ενίσχυση κινητικών δεξιοτήτων με παιχνίδι
Η κίνηση είναι βασικό κομμάτι της Εργοθεραπείας.
Οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιούν παιχνίδια που βελτιώνουν τη λεπτή και αδρή κινητικότητα:
- Λεπτή κινητικότητα:
- Παιχνίδια με τουβλάκια LEGO, πηλό, κοψίματα με ψαλίδι, ζωγραφική, χάντρες.
- Αδρή κινητικότητα:
- Μπαλόνια, μπάλα, παιχνίδι ισορροπίας, άλματα, κούνιες.
Παράδειγμα:
Φτιάχνετε μαζί μια «πίστα εμποδίων» στο σαλόνι με μαξιλάρια και καρέκλες — εξάσκηση ισορροπίας, συντονισμού και δύναμης.
- Αισθητηριακές δραστηριότητες (sensoryplay)
Πολλά παιδιά που κάνουν εργοθεραπεία έχουν ανάγκη για αισθητηριακή ρύθμιση (π.χ. δυσκολίες με ήχους, υφές, κίνηση).
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν με δραστηριότητες που ξυπνούν ή ηρεμούν τις αισθήσεις:
- Παίξιμο με πηλό, άμμο, νερό, ρύζι, αφρό ξυρίσματος.
- Αγκαλιές, στριφογύρισμα, αιώρες ή κουκούλες-φωλιές για χαλάρωση.
- Μουσική ή ρυθμικά παιχνίδια με τύμπανα και παλαμάκια.
Παράδειγμα:
Αν το παιδί δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, κάντε πρώτα 5 λεπτά έντονης κίνησης (π.χ. άλματα ή σπρώξιμο μπάλας) για να «ξυπνήσει» το σώμα του.
- Συνεργασία με τον εργοθεραπευτή
Οι γονείς επικοινωνούν συχνά με τον εργοθεραπευτή, ρωτούν τι να συνεχίσουν στο σπίτι.
- Μπορούν να κρατούν ημερολόγιο δραστηριοτήτων για πρόοδο ή δυσκολίες.
- Ζητούν συγκεκριμένες οδηγίες (π.χ. 5 λεπτά δραστηριότητα x κάθε μέρα).
Παράδειγμα:
«Ο μικρός κουράζεται εύκολα όταν κρατά μολύβι, τι άσκηση μπορώ να κάνω στο σπίτι;»
(ο θεραπευτής μπορεί να προτείνει παιχνίδι με τσιμπιδάκια, μανταλάκια ή λάστιχο).
- Υπομονή και θετική ενίσχυση
Κάθε μικρή πρόοδος μετράει.
- Οι γονείς επιβραβεύουν το παιδί (με λόγια, αγκαλιές, αυτοκόλλητα).
- Δεν επικεντρώνονται στα λάθη, αλλά στην προσπάθεια.
Παράδειγμα:
«Μπράβο! Σήμερα έβαλες μόνος σου τα παπούτσια σου!»
(Αυτό ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την επιθυμία να προσπαθεί.)
Τι να αποφεύγουν οι γονείς
- Να πιέζουν ή να βιάζουν το παιδί.
- Να κάνουν οι ίδιοι τα πράγματα «για να τελειώνουν πιο γρήγορα».
- Να συγκρίνουν το παιδί με άλλα παιδιά.
Πηγές
Ελληνική Εταιρεία Εργοθεραπευτών – www.pee.org.gr
ΕΛΕΠΑΠ – «Προγράμματα Εργοθεραπείας για παιδιά και γονείς» elepap.gr
Ανάπλαση Κέντρο Αποκατάστασης – «Εργοθεραπεία και συμμετοχή οικογένειας» anaplasi-rehab.gr
American Occupational Therapy Association (AOTA) – Family involvement in home programs aota.org
UNICEF Parenting Hub – Play and daily routines to build child skills unicef.org/parenting
Η Β. ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΕΛΛΟΥ
