Η σίτιση αποτελεί μια βασική λειτουργία της καθημερινότητας. Ωστόσο, για πολλά παιδιά με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), η ώρα του φαγητού μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Η εργοθεραπεία παίζει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση των δυσκολιών που σχετίζονται με τη σίτιση, προσφέροντας στο παιδί τα κατάλληλα εφόδια για ανεξαρτησία και ποιότητα ζωής.
Γιατί παρουσιάζονται δυσκολίες στη σίτιση;
Τα παιδιά με ΔΑΦ μπορεί να αντιμετωπίζουν:
- Αισθητηριακές δυσκολίες
- Υπερευαισθησία ή μειωμένη αντίληψη σε γεύση, υφή, οσμή, θερμοκρασία, ήχους κατά τη σίτιση.
- Περιορισμένη ποικιλία τροφών
- Αποδοχή μόνο συγκεκριμένων τροφών, συνήθως ίδιου χρώματος ή υφής.
- Δυσκολίες στη στοματική κινητικότητα
- Μάσηση, κατάποση, χρήση πιρουνιού/κουταλιού.
- Άγχος ή Συμπεριφορικές δυσκολίες
- Άρνηση φαγητού, έντονες αντιδράσεις, απομάκρυνση από το τραπέζι.
- Δυσκολία στην καθημερινή ρουτίνα
- Δυσκολία να παραμείνει καθιστό ή να ακολουθήσει μια διαδικασία φαγητού.
Πώς βοηθά η Εργοθεραπεία;
- Η εργοθεραπεία στοχεύει:
- Στην αξιολόγηση αισθητηριακών και κινητικών δυσκολιών.
- Στη δημιουργία εξατομικευμένου προγράμματος σίτισης.
- Στη σταδιακή αποδοχή νέων τροφών και υφών.
- Στη βελτίωση της αυτονομίας στο φαγητό.
- Στη συνεργασία με γονείς και διεπιστημονική ομάδα (λογοθεραπευτές, διατροφολόγους κ.ά.)
Συμβουλές για τους γονείς
- Κρατήστε σταθερή ρουτίνα στο φαγητό.
- Μην πιέζετε το παιδί, προτείνετε σταδιακά νέες τροφές.
- Δώστε επιλογές (π.χ. «Θέλεις μήλο ή μπανάνα;»).
- Ενισχύστε θετικά κάθε μικρή πρόοδο.
- Αποφύγετε αποσπάσεις – π.χ. τηλεόραση ή κινητό.
- Χρησιμοποιήστε σύστημα επιβράβευσης (π.χ. πίνακα αυτοκόλλητων).
Στόχος της Εργοθεραπείας
Δεν είναι μόνο να φάει το παιδί περισσότερο, αλλά:
- να νιώσει άνετα με το φαγητό,
- να αποκτήσει αυτονομία,
- να μειωθεί το άγχος στο σπίτι,
- να αναπτυχθεί σωστά σωματικά και κοινωνικά.
Συμπέρασμα
Η σίτιση σε παιδιά με ΔΑΦ δεν είναι μόνο θέμα διατροφής· είναι λειτουργική δεξιότητα ζωής. Η εργοθεραπεία παρέχει στο παιδί τα εργαλεία για να κατακτήσει αυτή τη δεξιότητα, βελτιώνοντας την καθημερινότητα όλης της οικογένειας. Με σωστή προσέγγιση, υπομονή και διεπιστημονική συνεργασία, η ώρα του φαγητού μπορεί να μετατραπεί από πρόκληση σε ευκαιρία εξέλιξης.
ΠΗΓΕΣ
The Role of Occupational Therapy in Managing Food Selectivity in Children with ASD (Reche-Olmedo L., 2021)
Caregiver‑Implemented Feeding Interventions for Autistic Children with Food Selectivity: a Systematic Review (Blennerhassett C. κ.ά., 2023)
Feeding Difficulties Among Children With Special Needs (Manikandan B., 2023).
