«Ψυχή που τραμπαλίζεται όπως ένα καράβι, που μία βυθίζεται στα φουρτουνιασμένα κύματα και μία προβάλλει στην επιφάνεια προκλητικά και αυθάδικα» (Α. Πλεύρη, 2008).
Η Διπολική Διαταραχή, γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια χρόνια ψυχική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από εναλλασσόμενα επεισόδια μανιακής και καταθλιπτικής συμπτωματολογίας.Συνδέεται με σοβαρές διακυμάνσεις στη διάθεση και την ενέργεια ενός ατόμου, οι οποίες μπορεί να διαταράξουν την προσωπική του ζωή, την οικογένεια και την εργασία του.
Διαγνωστικά, στο DSM-IV, η διαταραχή εντάσσονταν στην κατηγορία διαταραχών διάθεσης, ενώ στο DSM-5 αποτελεί ξεχωριστή διαγνωστική οντότητα, η οποία ανήκει στο φάσμα Σχιζοφρένεια-Διπολικές Διαταραχές-Καταθλιπτικές Διαταραχές.
Πιο συγκεκριμένα, η διπολική διαταραχή χωρίζεται σε δύο τύπους:
- Διπολική διαταραχή τύπου 1(Bipolar 1):Περιλαμβάνει ένα και μόνο μανιακό επεισόδιο. Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει και καταθλιπτικά και υπομανιακά επεισόδια καθώς και ψυχωτικά συμπτώματα.
- Διπολική διαταραχή τύπου 2(Bipolar2): Χαρακτηρίζεται απο την ύπαρξη ενός τουλάχιστον υπομανιακού επεισοδίου (ελαφριά μανία χωρίς νοσηλεία ή πρόβλημα λειτουργίας) και κυρίως καταθλιπτικών επεισοδίων. Ο ασθενής συνήθως παρουσιάζει καταθλιπτικά επεισόδια και είναι πολύ εύκολο να γίνει λανθασμένη διάγνωση μονοπολικής κατάθλιψης (απλής κατάθλιψης).
Τα επεισόδια έχουν ένταση και διάρκεια, καθώς και έντονες αρνητικές επιπτώσεις στηνπροσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.Ας αναλύσουμε τον κάθε όρο ξεχωριστά:
- Με τον όρο «μανία» μιλάμε για κάτι παραπάνω από ενεργητικότητα ή ευφορία. Η μανία περιλαμβάνει υπερβολική ενέργεια και αυτοεκτίμηση, διαταραγμένη σκέψη, αισθήματα μεγαλείου, υπερκινητικότητα, μειωμένη ανάγκη για ύπνο, παρανοϊκότητα, λογόρροια, και επιθετικότητα.Αρκετά συχνά, στην διπολική διαταραχή, το πρώτο επεισόδιο είναι μανιακό. Παρότι, ένα μανιακό επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μήνες, συνήθως είναι μικρότερης διάρκειας από το καταθλιπτικό. Το άτομο, κατά τη διάρκεια του μανιακού επεισοδίου, μπορεί να προβεί σε ακραίες ενέργειες και πράξεις, που μπορεί να βλάψουν και τον ίδιο σε πολλά επίπεδα της ζωής του, αλλά και τους άλλους γύρω του.
- Η περίοδος του καταθλιπτικού επεισοδίου, αντίθετα περιλαμβάνει μειωμένηενεργητικότητα, κοινωνική απομόνωση, έλλειψη ενδιαφέροντος, μειωμένη φροντίδα της ατομικής υγιεινής, ελάττωση της σεξουαλικής διάθεσης, άγχος, διαταραχή του ύπνου και της όρεξης συνάμα με αισθήματα ενοχής ή και αυτοκτονικός ιδεασμός.
Η διπολική διαταραχή αφορά εξίσου και τους άντρες και τις γυναίκες καιη εμφάνισή της δεν εξαρτάται από κοινωνικοικονομικές σταθερές. Το πρώτο μανιακό επεισόδιο στην διπολική διαταραχή, συμβαίνει περίπου στην ηλικία των 20-25 ετών και σπάνια στην ηλικία άνω των 50 ετών. Τέλος, μπορεί να εμφανιστεί σε συννοσσηρότητα με άλλες ψυχικές διαταραχές.
Αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής
Η θεραπεία της Διπολικής διαταραχής είναι πρωτίστως φαρμακευτική, και παραμένει η πρώτη μορφή θεραπείας κυρίως για τις οξείες φάσεις της ασθένειας, την κατάθλιψη και τα μανιακά /ψυχωτικά επεισόδια. Ακόμη, μία σωστά δομημένη ψυχολογική θεραπεία και για τον ασθενή, αλλά και για την οικογένεια αποτελεί σημαντική για την βελτίωση και τη σταθερότητα της κλινικής εικόνας του ασθενούς.
Ίνα Σβυντρίδου
Ψυχολόγος
Οικοτροφείο Θρυλορίου Κομοτηνής
