Η αξιολόγηση παιδιών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος απαιτεί πολυεπίπεδη προσέγγιση και τη χρήση έγκυρων εργαλείων που αποτυπώνουν με ακρίβεια τις γνωστικές τους λειτουργίες. Ένα από τα πιο διαδεδομένα και αξιόπιστα εργαλεία για τον σκοπό αυτό είναι το WISC.
Το Wisc ( WechslerIntelligenceScaleforChildren) είναι ένα τεστ μέτρησης της νοημοσύνης για παιδιά ηλικίας 6 έως 16 ετών. Δημιουργήθηκε από τον ψυχολόγο DavidWechsler και αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα ψυχομετρικά εργαλεία παγκοσμίως για την αξιολόγηση της νοητικής λειτουργίας των παιδιών. Η τρέχουσα έκδοση του τεστ είναι το WISC-V το οποίο αξιολογεί διαφορετικούς τομείς της γνωστικής ικανότητας μέσα από επιμέρους υποτέστ. Δεν παρέχει μόνο ένα συνολικό δείκτη νοημοσύνης (IQ), αλλά προσφέρει μια πιο λεπτομερή εικόνα του γνωστικού προφίλ του παιδιού.
Δομή και Κλίμακες του WISC-V
Το Wisc-V αποτελείται από 5 βασικούς δείκτες και πρόσθετες κλίμακες, οι οποίοι καλύπτουν διαφορετικές πτυχές της νοητικής λειτουργίας:
- Γενική Νοημοσύνη (FSIQ- Full Scale IQ)
- Λεκτική Κατανόηση (VCI- Verbal Comprehension Index)
- Oπτική Ικανότητα (VSI- Visual Spatial Index)
- Ρευστή Συλλογιστική (FRI- FluidReasoningIndex)
- Ταχύτητα Επεξεργασίας (PSI- Processing Speed Index)
- ΕργαζόμενηΜνήμη (WMI- Working Memory Index)
Πως χρησιμοποιείται το WISC στην περίπτωση του αυτισμού;
Το Wisc δεν μπορεί να διαγνώσει τον αυτισμό από μόνο του, αλλά αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στο πλαίσιο μιας πολυπαραγοντικής αξιολόγησης. Χρησιμοποιείται από ψυχολόγους για να εντοπίσουν γνωστικά μοτίβα που είναι συχνά παρόντα σε παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.
Πιο συγκεκριμένα τα παιδιά με αυτισμό συχνά παρουσιάζουν ανισότητες στις επιμέρους γνωστικές δεξιότητες, για παράδειγμα μπορεί να έχουν υψηλή απόδοση στην οπτικοχωρική επεξεργασία, αλλά χαμηλή λεκτική κατανόηση. Το Wisc αναδεικνύει τέτοιες αποκλίσεις, οι οποίες δεν εντοπίζονται εύκολα με άλλα τέστ. Επιπλέον βοηθάει στην διαφοροδιάγνωση αυτισμού από ΔΕΠΎ, μαθησιακές δυσκολίες ή άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων δεικτών, όπως η ταχύτητα επεξεργασίας ή η εργαζόμενη μνήμη. Ακόμη, η γνώση του νοητικού προφίλ επιτρέπει σε εκπαιδευτικούς και θεραπευτές να δημιουργήσουν στοχευμένα προγράμματα παρέμβασης, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του παιδιού (πχ. οπτική μνήμη) και ενισχύοντας τις αδυναμίες του (πχ, λεκτική έκφραση). Τέλος τα αποτελέσματα του Wisc μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τεκμηρίωση ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, χορήγηση διευκολύνσεων σε εξετάσεις ή σχεδιασμό Εξατομικευμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος.
Για την πλήρη αξιολόγηση ενός παιδιού με υποψία Δ.Α.Φ. το Wisc πρέπει να συμπληρώνεται από άλλα διαγνωστικά εργαλεία όπως:
ADOS-2 (δομημένη παρατήρηση κοινωνικής συμπεριφοράς)
Vineland Adaptive Behavior Scales
CBCL/TRF (γονεικά και εκπαιδευτικά ερωτηματολόγια)
Συμπερασματικά, το Wisc αποτελεί αναντικατάστατο εργαλείο στην αξιολόγηση παιδιών με αυτισμό. Παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες για την νοητική λειτουργία, τις οποίες οι επαγγελματίες μπορούν να αξιοποιήσουν τόσο διαγνωστικά όσο και εκπαιδευτικά. Η σωστή ερμηνεία των αποτελεσμάτων από εξειδικευμένο ψυχολόγο είναι κρίσιμη για την διαμόρφωση ουσιαστικών παρεμβάσεων που προάγουν την ανάπτυξη και ένταξη των παιδιών στο φάσμα .
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Audras‑Torrent κ.ά. (2021): ELENA Cohort, 121 παιδιά με ΔΑΦ, συσχέτιση
νοημοσύνης με επικοινωνία & συμπτώματα .
Nader κ.ά. (2015): Σύγκριση WISC‑III & WISC‑IV σε ΔΑΦ
VCI vs PRI σε WISC‑IV
Stephenson κ.ά. (2021): Validity of WISC‑V in ASD. Υποστήριξη χρήσης GAI ().
Wallace κ.ά. (2011): “WISC‑IV profile in high‑functioning ASD.
