Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία(CBT, CognitiveBehavioralTherapy) είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που επικεντρώνεται στην αλλαγή αρνητικών ή δυσλειτουργικών σκέψεων και συμπεριφορών. Βοηθά τα άτομα να αναγνωρίσουν και να τροποποιήσουν αρνητικά μοτίβα σκέψης και να αναπτύξουν στρατηγικές για την επίλυση προβλημάτων και τη βελτίωση της συναισθηματικής και κοινωνικής λειτουργικότητας.
Δεδομένου ότι ο αυτισμός αποτελεί μια αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την επικοινωνία, την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη συμπεριφορά, η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση ορισμένων συμπτωμάτων του αυτισμού, ιδιαίτερα σε άτομα που έχουν κάποιες γλωσσικές ή γνωστικές δεξιότητες.
CBT για άτομα με αυτισμό:
Για τα άτομα με αυτισμό, η CBT μπορεί να προσαρμοστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα προβλήματα που συχνά σχετίζονται με τον αυτισμό, όπως:
- Άγχη και φόβοι: Τα άτομα με αυτισμό συχνά βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους ή φόβων. Η CBT μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση αυτών των συναισθημάτων, δουλεύοντας με την αναγνώριση και την επεξεργασία αρνητικών σκέψεων και στην ανάπτυξη στρατηγικών χαλάρωσης.
- Κοινωνικές δεξιότητες: Η CBT μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων, δουλεύοντας με τη διόρθωση αρνητικών σκέψεων γύρω από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και ενισχύοντας τις δεξιότητες για καλύτερη επικοινωνία και αλληλεπίδραση με άλλους.
- Συμπεριφορικές προκλήσεις: Η CBT μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση προβληματικών συμπεριφορών, βοηθώντας το άτομο να μάθει να αναγνωρίζει τις αιτίες των συμπεριφορών αυτών και να αναπτύξει πιο θετικές στρατηγικές.
- Αυτοεκτίμηση και συναισθηματική ρύθμιση: Η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή τους και να αναπτύξουν στρατηγικές για την καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων τους.
- Αναγνώριση και τροποποίηση αρνητικών σκέψεων: Η CBT μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με αυτισμό να αναγνωρίσουν και να τροποποιήσουν τις αρνητικές σκέψεις, επιτρέποντάς τους να αναπτύξουν πιο θετικές στρατηγικές σκέψης.
- Βελτίωση της αυτονομίας: Με την εφαρμογή της CBT, τα άτομα με αυτισμό μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής πιο ανεξάρτητα, κάτι που τους βοηθά να ενσωματωθούν καλύτερα σε κοινωνικά και επαγγελματικά περιβάλλοντα.
Προσαρμογή της CBT:
Η CBT για άτομα με αυτισμό συχνά απαιτεί προσαρμογή, λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές ανάγκες και ικανότητες του ατόμου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει:
- Χρήση οπτικών υλικών ή προσαρμοσμένων οδηγιών.
- Εστίαση στην πρακτική και στις επαναλήψεις.
- Συνεχής υποστήριξη και καθοδήγηση.
Συνεπώς ηΓνωσιακή Συμπεριφορική Προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική για άτομα με αυτισμό, ιδιαίτερα όταν είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους και χρησιμοποιείται μαζί με άλλες μορφές θεραπείας και υποστήριξης προσφέροντάς τους εργαλεία για την καλύτερη κατανόηση και διαχείριση των ενδεχόμενων προκλήσεων.
Σαμαρά Ευαγγελία
Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Attwood, A. (2000) Asperger Syndrome: A guide for educators and parents.
London: Jessica Kingsley Publishers.Attwood.
August G. J., Stewart M. A., Tsai L., (2019) incidence of cognitive disabilities in the
siblings of autistic children. Br J Psychiatry 138:416-422
Γενά, Α. (1996). Θέματα Γνωσιακής και Συμπεριφοριστικής Θεραπείας. Τόμος Γ.
