Η σχιζοφρένεια, ως σοβαρή ψυχική διαταραχή, επηρεάζει βαθιά πολλές πτυχές της ζωής των ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής τους πορείας. Η εύρεση και διατήρηση εργασίας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στόχους για τα άτομα με σχιζοφρένεια, καθώς η εργασία συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη και την οικονομική ανεξαρτησία. Ωστόσο, η πορεία προς την εργασιακή ενσωμάτωση συνοδεύεται από σοβαρές προκλήσεις (Corrigan, P. W., &Watson, A. C. 2002).
Οι Marwaha και Johnson (2004), στην ανασκόπησή τους σχετικά με τη σχιζοφρένεια και την απασχόληση, επισημαίνουν ότι τα άτομα με τη διαταραχή αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια στην επαγγελματική τους ζωή. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας, όπως οι γνωστικές δυσκολίες, οι μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες και η αστάθεια στην ψυχική κατάσταση, συχνά μειώνουν την παραγωγικότητα και δυσκολεύουν τη συνεργασία στο εργασιακό περιβάλλον (Marwaha, S., & Johnson, S. 2004).
Επιπλέον, το κοινωνικό στίγμα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ανασταλτικούς παράγοντες. Οι προκαταλήψεις των εργοδοτών, που συνδέονται με την εσφαλμένη αντίληψη ότι οι εργαζόμενοι με ψυχικές διαταραχές είναι λιγότερο αποδοτικοί ή πιο επικίνδυνοι, μειώνουν τις πιθανότητες πρόσληψης. Παράλληλα, ακόμα και όταν τα άτομα βρίσκουν εργασία, συχνά αντιμετωπίζουν περιθωριοποίηση από συναδέλφους, γεγονός που εντείνει τα συναισθήματα απομόνωσης και μειώνει την εργασιακή τους ικανοποίηση(Marwaha, S., & Johnson, S. 2004).
Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν προσεγγίσεις που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην ενίσχυση της απασχόλησης των ατόμων με ψυχική νόσο. Η υποστηριζόμενη απασχόληση, όπως προτείνεται από τους Marwaha και Johnson, προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Αυτή περιλαμβάνει:
- Ευέλικτα ωράρια που επιτρέπουν την προσαρμογή στις ψυχικές και φυσικές ανάγκες των ατόμων.
- Εκπαίδευση εργοδοτών για την εξάλειψη του στίγματος και την προώθηση ενός πιο φιλικού περιβάλλοντος.
- Συνεχή υποστήριξη μέσω προγραμμάτων καθοδήγησης και συμβουλευτικής.
Σύμφωνα με έρευνες, τέτοια προγράμματα αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εύρεσης και διατήρησης εργασίας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν την αυτοεκτίμηση και την κοινωνική ένταξη των ατόμων.
Η ενσωμάτωση των ατόμων με σχιζοφρένεια στον επαγγελματικό χώρο έχει πολλαπλά οφέλη. Από οικονομική άποψη, η εργασία μειώνει την εξάρτηση από κοινωνικές παροχές, ενώ ενισχύει την οικονομική συμμετοχή και αυτονομία. Από κοινωνική σκοπιά, η εργασία προσφέρει την ευκαιρία για κοινωνικές επαφές και ενισχύει την αυτοεκτίμηση, γεγονός που συμβάλλει θετικά στη γενική πορεία ανάρρωσης (Thornicroft, G. 2006).
Η εργασιακή ενσωμάτωση ατόμων με σχιζοφρένεια απαιτεί συνδυασμένες προσπάθειες από εργοδότες, επαγγελματίες ψυχικής υγείας και την κοινωνία στο σύνολό της. Η εξάλειψη του στίγματος, η εφαρμογή υποστηρικτικών προγραμμάτων και η προσαρμογή του εργασιακού περιβάλλοντος είναι κρίσιμα βήματα για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών. Με την κατάλληλη υποστήριξη, τα άτομα με ψυχική νόσο, μπορούν να ενταχθούν στον εργασιακό τομέα και να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην κοινωνία (Waghorn, G., &Lloyd, C. 2005).
Η κοινωνική Λειτουργός
Κυριαζοπούλου Αλεξάνδρα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Corrigan, P. W., & Watson, A. C. (2002). “Understanding the impact of stigma on people with mental illness.” World Psychiatry, 1(1), 16–20.
Marwaha, S., & Johnson, S. (2004). Schizophrenia and employment: A review. Social Psychiatry and PsychiatricEpidemiology, 39(5), 337–349.
Thornicroft, G. (2006). Shunned: Discrimination against people with mental illness. OxfordUniversityPress.
Waghorn, G., & Lloyd, C. (2005). “The employment of people with mental illness.” Advances in PsychiatricTreatment, 11(4), 344–352.
