Η ταχύτητα επεξεργασίας είναι μια γνωστική ικανότητα που μπορεί να οριστεί ως ο χρόνος που χρειάζεται ένα άτομο για να κάνει μια νοητική εργασία . Έχει να κάνει με την ταχύτητα με την οποία ένα άτομο συλλαμβάνει και αντιδρά στις πληροφορίες που λαμβάνει , είτε με οπτικό μονοπάτι (γράμματα και αριθμούς), είτε ακουστικά (ομιλία) είτε κινητικά. Πιο συγκεκριμένα, η ταχύτητα επεξεργασίας ,είναι ο χρόνος που χρειάζεται ανάμεσα στην λήψη του ερεθίσματος και της απάντησης του δέκτη . Περιλαμβάνει τη δυνατότητα αντίληψης , κατανόησης και αντίδρασης σε πληροφορίες με υψηλή ταχύτητα καθώς , υπάρχει και στενή συσχέτιση με άλλες γνωστικές ικανότητες ,όπως η μνήμη ,η προσοχή και η εκτελεστική λειτουργία.
Αυτή η ικανότητα είναι σημαντική σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής, όπως στη λήψη αποφάσεων, στην επίλυση προβλημάτων και στη μάθηση νέων πληροφοριών. Μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες ,όπως η ηλικία ,το επίπεδο εκπαίδευσης ,η υγεία και οι συνθήκες περιβάλλοντος.
H αργή ταχύτητα επεξεργασίας, δεν είναι δομικά ένα πρόβλημα της μάθησης ή της προσοχής, και δεν επηρεάζει τη νοημοσύνη. Παρόλα αυτά , έχει επιπτώσεις σε όλα τα στάδια της μάθησης . Έτσι, όταν μιλάμε για μια αργή επεξεργασία πληροφοριών , αυτό μπορεί να συμβάλει στις μαθησιακές δυσκολίες όπως η ΔΕΠΥ, η δυσλεξία, η δυσαριθμία ή η διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας.
Η ταχύτητα επεξεργασίας συνυπάρχει επίσης με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, και άλλες ασθένειες όπως η άνοια ή ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια. Στην εργοθεραπεία ,η ταχύτητα επεξεργασίας συνήθως μετράται μέσω δοκιμασιών που απαιτούν ταχεία αναγνώριση ή ανταπόκριση σε ερεθίσματα ,όπως οι δοκιμασίες ταχύτητας αντίληψης ή δοκιμές της βραχυπρόθεσμης μνήμης . Η ικανότητα αυτή έχει συνδεθεί με τη γενική γνωστική ικανότητα και τη συνολική νοημοσύνη.
Η ταχύτητα επεξεργασίας μπορεί να βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό. Αρχικά το παιδί θα περάσει από αξιολόγηση από έναν εργοθεραπευτή (ή λογοθεραπευτή ή ειδικό παιδαγωγό) και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η παρέμβαση για την αύξησης της διεγερσιμότητας και ταχύτητας επεξεργασίας μέσω παροχής αισθητηριακών πληροφοριών και τη χρήση μεταγνωστικών στρατηγικών.
Επιπρόσθετα, στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί η αναγκαιότητα της πρώιμης παρέμβασης. Ο εγκέφαλος διαθέτει πλαστικότητα, η οποία είναι αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας, δηλαδή όσο πιο νωρίς τόσο πιο εύκολα «μαθαίνει». Είναι αποδεδειγμένο ότι η εγκεφαλική πλαστικότητα επιτρέπει τη δημιουργία νέων εγκεφαλικών συνδέσεων και αύξηση των νευρωνικών κυκλωμάτων. Όσο πιο πολύ χρησιμοποιείται ένα νευρικό κύκλωμα, τόσο ισχυρότερο γίνεται. Αυτό ισχύει και για τη ταχύτητα επεξεργασίας.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ:
- Αναζήτηση αντικειμένων βάση το χρώμα τους: Βάζοντας ως χρονικό όριο το ένα λεπτό, ζητήστε από το παιδί να σας βρει δέκα αντικείμενα μέσα από το σπίτι όπου έχουν χρώμα κόκκινο. Αντίστοιχα το ίδιο μπορείτε να κάνετε και για τα υπόλοιπα χρώματα.
- Αναζήτηση λέξεων βάση γράμματος: Με χρονικό όριο το ένα λεπτό, ζητἠστε από το παιδί να σας γράψει ή να σας πει όσες περισσότερες λέξεις μπορεί οι οποίες ξεκινούν από ένα συγκεκριμένο γράμμα του αλφάβητου.
- Αναζήτηση τροφίμων βάση χρώματος: Με χρονικό όριο το ένα λεπτό, ζητἠστε από το παιδί να σας γράψει ή να σας πει όσα περισσότερα τρόφιμα γνωρίζει που έχουν συγκεκριμένο χρώμα, όπως για παράδειγμα κόκκινο, πράσινο, κίτρινο κλπ.
- Αναγραμματισμοί: Δώστε στο παιδί να λύσει ασκήσεις με αναγραμματισμούς
- Επιτραπέζιο Dobble: Παίξτε μαζί με το παιδί σας ένα επιτραπέζιο παιχνίδι όπως είναι το Dobble.
- Παιχνίδι «Super Market»: Υπαγορεύστε στο παιδί σας για να σημειώσει γραπτώς σε ένα μπλοκάκι διάφορα τρόφιμα ή αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στο σπίτι και στη συνέχεια βάζοντας ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο, ζητήστε από το παιδί να συγκεντρώσει τα πράγματα που έχει σημειώσει στη λίστα του πριν λήξει ο χρόνος.
- Ψάρεμα: Αγώνας για το ποιος θα ψαρέψει τα πιο πολλά, με το κλασικό παιχνίδι με τα ψαράκια που στριφογυρίζουν μέσα στη βάση τους.
- Όνομα, ζώο, φυτό: Αγαπημένο και κλασικό παιχνίδι το «Όνομα, ζώο, πράγμα, φυτό» που μπορείτε να παίξετε μαζί με το παιδάκι σας και θα βοηθήσει στη βελτίωση της ταχύτητας επεξεργασίας.
- Λαβύρινθοι: Δώστε στο παιδάκι σας να κάνει γραφοκινητικές ασκήσεις με λαβύρινθους, με σταδιακή διαβάθμιση δυσκολίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://upbility.gr/products/taxitita_epeksergasias
https://www.cognifit.com/gr/science/processing-speed
Γιαννικοπούλου Μαρία,
Εργοθεραπεύτρια
