Η κακοποίηση των γυναικών αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως. Αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σημαντική αύξηση της ευαισθητοποίησης γύρω από το ζήτημα, πολλές γυναίκες συνεχίζουν να υφίστανται βία, είτε σωματική είτε ψυχολογική. Το 2024, τα δεδομένα σχετικά με την κακοποίηση γυναικών στην Ελλάδα αποκαλύπτουν ανησυχητικές τάσεις:
- Εκτεταμένη βία: Σχεδόν 4 στις 10 γυναίκες στη χώρα έχουν βιώσει κάποια μορφή βίας (σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική), με το 36,5% να αναφέρει σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Ψυχολογική βία δηλώνει το 40,4% των γυναικών, κυρίως από στενούς συντρόφους (CNN Greece).
- Αύξηση αναφορών: Το 2024 καταγράφηκαν περισσότερα από 15.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Αν και πολλά θύματα καταφεύγουν στις αρχές, πολλές περιπτώσεις παραμένουν αδήλωτες λόγω φόβου ή κοινωνικής πίεσης (CNN Greece).
- Κοινωνικές διαφοροποιήσεις: Τα περιστατικά κακοποίησης επηρεάζουν γυναίκες από διαφορετικά κοινωνικά υπόβαθρα, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτες είναι ομάδες όπως γυναίκες μεταναστριών ή με αναπηρίες (Εφημερίδα «Μακεδονία»).
Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν την ανάγκη για ισχυρότερη πρόληψη, υποστήριξη θυμάτων και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Η ψυχολογική υποστήριξη είναι, λοιπόν, κρίσιμη για την αποκατάσταση των κακοποιημένων γυναικών, καθώς τις βοηθά να αναγνωρίσουν το τραύμα τους, να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κακοποίησης και να επαναφέρουν την αίσθηση της αυτοεκτίμησης και της ανεξαρτησίας τους.
Οι Επιπτώσεις της Κακοποίησης στην Ψυχολογία της Γυναίκας
Η κακοποίηση μπορεί να αφήσει ανεξίτηλα ψυχικά τραύματα, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν όλες τις πτυχές της ζωή τους. Οι γυναίκες που υφίστανται σωματική, λεκτική ή ψυχολογική βία συχνά αντιμετωπίζουν:
- Αισθήματα ντροπής και ενοχής: Πολλές φορές οι γυναίκες πιστεύουν ότι είναι υπεύθυνες για τη βία που υφίστανται. Αυτό μπορεί να προκύψει από την επαναλαμβανόμενη αποδοχή της κακοποίησης ως φυσιολογικής κατάστασης ή λόγω της συναισθηματικής χειραγώγησης του θύτη. Αυτά τα συναισθήματα ενοχής και ντροπής μπορούν να επιδεινώσουν την ψυχολογική τους κατάσταση, κάνοντάς τις να αισθάνονται αβοήθητες.
- Κατάθλιψη και άγχος: Οι κακοποιημένες γυναίκες συχνά υποφέρουν από κατάθλιψη, κρίσεις πανικού και γενικότερο άγχος. Αυτά τα συναισθηματικά προβλήματα μπορούν να αναγνωρίζονται ή να υποβόσκουν, επιδεινώνοντας την καθημερινή τους ζωή και δυσχεραίνοντας την προσπάθεια να βρουν υποστήριξη ή βοήθεια.
- Διαταραχές αυτοεκτίμησης: Η συνεχής υποτίμηση από τον θύτη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διαταραχές αυτοεκτίμησης και αυτοεκτίμησης. Η γυναίκα αισθάνεται ανίσχυρη και συχνά αναρωτιέται αν αξίζει να ζητήσει βοήθεια ή να ξεφύγει από την κατάσταση.
- Διαταραχές Μετατραυματικού Στρες (PTSD): Οι γυναίκες που υπήρξαν θύματα κακοποίησης μπορούν να αναπτύξουν PTSD, με χαρακτηριστικά όπως οι αναβιώσεις του τραύματος (flashbacks), η υπερδιέγερση και η αποφυγή καταστάσεων ή ατόμων που τους θυμίζουν την κακοποίηση.
Η Σημασία της Ψυχολογικής Υποστήριξης
Η ψυχολογική υποστήριξη είναι το θεμέλιο για την αποκατάσταση των κακοποιημένων γυναικών, καθώς τους επιτρέπει να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους με ασφάλεια και σεβασμό. Οι υπηρεσίες υποστήριξης και θεραπείας μπορούν να περιλαμβάνουν:
- Θεραπεία μέσω συμβουλευτικής: Η ψυχοθεραπεία παρέχει έναν ασφαλή χώρο όπου οι γυναίκες μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματα και τους φόβους τους και τους βοηθά να αναγνωρίσουν τα αίτια του τραύματός τους, να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους και να αναπτύξουν στρατηγικές αντιμετώπισης των δύσκολων συναισθημάτων.
- Ομάδες υποστήριξης: Συχνά, η ένταξη σε ομάδες υποστήριξης, όπου οι γυναίκες μπορούν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με άλλες που έχουν βιώσει παρόμοια περιστατικά, βοηθά στη μείωση της αίσθησης μοναξιάς και αδιεξόδου.
- Ψυχολογική υποστήριξη για τα παιδιά των κακοποιημένων γυναικών: Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα κακοποίησης μπορεί να υποφέρουν ψυχολογικά. Η υποστήριξη και η θεραπεία για τα παιδιά είναι εξίσου απαραίτητη για την ομαλή ψυχολογική τους ανάπτυξη.
Η ψυχολογική υποστήριξη είναι θεμελιώδης για τις κακοποιημένες γυναίκες στην προσπάθειά τους να αποκαταστήσουν την ευημερία τους και να ξεφύγουν από τον κύκλο της βίας. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να προσφερθούν υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης που να εστιάζουν στη συναισθηματική τους υγεία.
Βιβλιογραφία:
- Coker, A. L., Smith, P. H., Bethea, L., King, M. R., & McKeown, R. E. (2002). Physical health consequences of intimate partner violence. American Journal of Preventive Medicine, 23(4), 260–268. https://doi.org/10.1016/S0749-3797(02)00514-7
- Herman, J. L. (1997). Trauma and recovery: The aftermath of violence – From domestic abuse to political terror. Basic Books.
- Kelly, U. A. (2010). Theories of intimate partner violence: From blaming the victim to acting against injustice. Advances in Nursing Science, 33(3), E29–E42. https://doi.org/10.1097/ANS.0b013e3181e563f3
- Walker, L. E. (1979). The battered woman syndrome. Springer Publishing Company.
- World Health Organization. (2013). Global and regional estimates of violence against women: Prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence. WHO Press.
Σβυντρίδου Ίνα
Ψυχολόγος
Οικοτροφείο Θρυλορίου Κομοτηνής