Η ψύχωση είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που διακατέχεται από απώλεια επαφής με την πραγματικότητα. Η ψυχωτική συμπτωματολογία ποικίλει. Κάποια από τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: παραληρητικέςιδέες, δυσκολίες στην σκέψη και τη συγκέντρωση και ψευδαισθήσεις, κυρίως οπτικές και ακουστικές (Bora, E., &Murray, R. M., 2014).
Η ψυχική ανθεκτικότητα αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να προσαρμόζεται και να ανακάμπτει από δύσκολες καταστάσεις, όπως άγχος, κρίσεις, τραυματικά γεγονότα και ασθένειες. Κοινωνικές δεξιότητες, χαρακτηριστικά προσωπικότητας και διάφοροι μηχανισμοί αντιμετώπισης είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που μπορεί να έχει ένα άτομο με υψηλή ψυχική ανθεκτικότητα (MarulandaS. &AddingtonJ. 2014).
Σύμφωνα με τους Wong&Wong(2020), οι βασικοί παράγοντες της ψυχικής ανθεκτικότητας περιλαμβάνουν:
- υποστήριξη από το περιβάλλον (φίλοι και οικογένεια),
- θετική σκέψη, η οποία συμβάλει στην ανάρρωση,
- επίγνωση και αποδοχή
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την καλή ψυχική υγεία, αφού λειτουργεί προστατευτικά σε άτομα που αντιμετωπίζουν δυσμενείς συνθήκες. Είναι πιο πιθανό να υπάρχουν θετικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου και να μπορούν πιο εύκολα να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους. Η πιθανότητα ψυχικών διαταραχών μπορεί να μειωθεί σε άτομα με υψηλή ανθεκτικότητα αφού τείνουν να έχουν καλύτερες στρατηγικές αντιμετώπισης με τις οποίες μπορεί να υπάρξει βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους (Tugade, M. M., &Fredrickson, B. L., 2004).
Υπάρχουν δύο σημαντικές διαστάσεις από τις οποίες συμπεραίνεται ότι η ψυχική ανθεκτικότητα αντανακλά μια πολυεπίπεδη αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων που δρουν προστατευτικά,εκείνων που θεωρούνται επικίνδυνοι για το άτομο αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντός του. Αυτές αναφέρονται στο κατά πόσο ένα άτομο τα καταφέρνει καλά στη ζωή του μέσα από ένα σύνολο αναπτυξιακών επιτευγμάτων και αναμενόμενων συμπεριφορών και στον βαθμό της έκθεσής του σε αντίξοες συνθήκες από τις οποίες μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο η εξέλιξη και η ομαλή ανάπτυξή του (Λιαμπέρη Ε., 2021).
Η θετική συσχέτιση της ψυχικής ανθεκτικότητας και της έκβασης της σχιζοφρένειας υποστηρίζεται από έναν σημαντικό αριθμό ερευνών. Σύμφωνα με τους Cameraetal. (2016), υπάρχει συσχέτιση μεταξύ υψηλών επιπέδων ψυχικής ανθεκτικότητας με μειωμένα σοβαρά θετικά συμπτώματα, κατάθλιψη και γενική ψυχοπαθολογία σε άτομα με σχιζοφρένεια. Επίσης, έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα υψηλού κινδύνου με υψηλά επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας είχαν ηπιότερα αρνητικά συμπτώματα, καλύτερη κοινωνική λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής (Λιαμπέρη Ε., 2021).
Για την διαχείριση των προκλήσεων που σχετίζονται με την ψύχωση η ανάπτυξη ψυχικής ανθεκτικότητας είναι ζωτικής σημασίας. Η ψυχική ανθεκτικότητα μπορεί να ενισχυθεί από θεραπευτικές παρεμβάσεις όπως η ψυχοθεραπεία και οι ομάδες υποστήριξης.
Ζαφειρίου Μαρία
Κοινωνική Λειτουργός MSc
Μονάδα Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση Κορυδαλλού
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Marulanda S. & Addington J.,(2014), “Resilience in individuals at clinical high risk for psychosis”
- Wong, P. T. P., & Wong, L. C. J. (2020). “Positive Psychology 2.0: A New Approach to the Science of Well-Being”
- Bora, E., & Murray, R. M. (2014). “Meta-analysis of cognitive impairment in euthymic bipolar patients”
- Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2004). “Resilient individuals use positive emotions to bounce back from negative emotional experiences”
- Λιαμπέρη Ε. (2021), “Η ποιότητα ζωής ασθενών με ψύχωση που παρακολουθούν προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης: η επίδραση του τραύματος, του άγχους και της ψυχικής ανθεκτικότητας”
