Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκδοση του κλινικού εγχειριδίου DSM (DSM5) στο φάσμα των ψυχωτικών διαταραχών εμπίπτουν οι παρακάτω διαταραχές:
Σχιζοφρένεια
Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή
Σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή
Παραληρητική διαταραχή
Βραχεία ψυχωτική διαταραχή
Σχιζότυπη διαταραχή (προσωπικότητας)
Ψυχωτική διαταραχή επαγόμενη από ουσία ή φαρμακευτική αγωγή
ή από άλλη ιατρική κατάσταση
Αλλιώς προσδιοριζόμενη/Μη προσδιοριζόμενη διαταραχή του
φάσματος σχιζοφρενικών και άλλων ψυχωτικών διαταραχών
1. ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ
Α. Πρέπει να είναι παρόντα δύο ή περισσότερα κλινικά χαρακτηριστικά
για τουλάχιστον ένα μήνα. Ένα από αυτά πρέπει να είναι το (1), (2), (3):
1. Παραληρητικές ιδέες
2. Ψευδαισθήσεις
3. Αποδιοργανωμένη ομιλία
4. Βαριά αποδιοργανωμένη ή Κατατονική συμπεριφορά
5. Αρνητικά συμπτώματα (μειωμένη έκφραση
συγκινήσεων/άμβλυνση, συναισθηματική επιπέδωση)
Β. Κατά την διάρκεια σημαντικού μέρους της περιόδους από την έναρξη
της διαταραχής το επίπεδο λειτουργικότητας σε έναν ή περισσότερους
τομείς όπως η εργασία, οι διαπροσωπικές σχέσεις και η φροντίδα του
εαυτού είναι εμφανώς κατώτερο από αυτό που είχε επιτευχθεί προ της
έναρξης.
Γ. Συνεχής παρουσία εκδηλώσεων της διαταραχής που υπερβαίνει τους 6
μήνες. Η περίοδος 6 μηνών πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 1 μήνα
με συμπτώματα που πληρούν το κριτήριο Α ( δηλαδή συμπτώματα
ενεργού φάσης).
2. ΣΧΙΖΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Α. Συνεχής περίοδος ασθένειας κατά τη διάρκεια της οποίας
παρατηρείται ένα μείζον συναισθηματικό επεισόδιο (μείζον
καταθλιπτικό ή μανιακό) παράλληλα με το κριτήριο Α της σχιζοφρένειας.
Β. Παραληρητικές ιδέες ή Ψευδαισθήσεις επί 2 και πλέον εβδομάδες τη
απουσία μείζονος συναισθηματικού επεισοδίου (καταθλιπτικού ή
μανιακού)
Γ. Συμπτώματα που πληρούν τα κριτήρια μείζονος συναισθηματικού
επεισοδίου είναι παρόντα κατά το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής
διάρκειας των ενεργών και των υπολειμματικών φάσεων της ασθένειας.
3. ΒΡΑΧΕΙΑ ΨΥΧΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Α. Πρέπει να είναι παρόντα ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω
συμπτώματα. Τουλάχιστον ένα από αυτά πρέπει να είναι το (1), (2),(3):
1. Παραληρητικές ιδέες
2. Ψευδαισθήσεις
3. Αποδιοργανωμένη ομιλία
4. Βαριά αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά
Β. Η διάρκεια ενός επεισοδίου της διαταραχής είναι τουλάχιστον 1 ημέρα
αλλά μικρότερη από 1 μήνα με πλήρη επάνοδο στο προνοσηρό επίπεδο
λειτουργικότητας.
4. ΠΑΡΑΛΗΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Α. Παρουσία τουλάχιστον μίας παραληρητικής ιδέας με διάρκεια 1 και
πλέον μηνών.
Β. Το κριτήριο Α της Σχιζοφρένειας δεν πληρούταν ποτέ.
Γ. Η λειτουργικότητα του ατόμου με παραληρητική διαταραχή δεν είναι
σημαντικά μειωμένη και η συμπεριφορά δεν είναι εμφανώς αλλόκοτη ή
παράδοξη.
Δ. Εάν έχουν συμβεί μανιακά ή μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια αυτά
ήταν βραχέα σε σχέση με τη διάρκεια των παραληρητικών περιόδων.
5. ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΙΚΟΜΟΡΦΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Α. Παρουσία δύο ή περισσοτέρων από τα παρακάτω κλινικά
χαρακτηριστικά να είναι παρόντα τον περισσότερο καιρό τουλάχιστον
για 1 μήνα. Ένα από αυτά πρέπει να είναι το (1), (2), (3):
1. Παραληρητικές ιδέες
2. Ψευδαισθήσεις
3. Αποδιοργανωμένη ομιλία (πχ. συχνός εκτροχιασμός ή ασυναρτησία)
4. Βαριά αποδιοργανωμένη ή κατατονική συμπεριφορά
5. Αρνητικά συμπτώματα (δηλαδή μειωμένη έκφραση συγκινήσεων ή
αβουλία).
Β. Ένα επεισόδιο της διαταραχής διαρκεί τουλάχιστον 1 μήνα αλλά
λιγότερο από 6 μήνες.
Γ. Έχουν αποκλεισθεί η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή και η
καταθλιπτική ή διπολική διαταραχή με ψυχωτικά γνωρίσματα είτε
επειδή:
1. δεν συνέβη μείζον καταθλιπτικό ή μανιακό επεισόδιο παράλληλα με τα
συμπτώματα της ενεργού φάσης ή
2. εάν έχουν συμβεί συναισθηματικά επεισόδια κατά τη διάρκεια της
ενεργού φάσης , αυτά παρατηρήθηκαν για μικρό μόνο μέρος της
συνολικής διάρκειας της ενεργού και υπολειμματικής περιόδου της
ασθένειας.
Αναστασόπουλος Δημήτρης
Επισκέπτης Υγείας
