Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου. Στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εκπαίδευση γύρω από τις ψυχικές ασθένειες σε όλο τον κόσμο, καθώς και η κινητοποίηση των προσπαθειών για τη στήριξη της ψυχικής υγείας.
Η ψυχική υγεία επηρεάζεται από κοινωνικούς, ψυχολογικούς και βιολογικούς παράγοντες.Πάνω από 450 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από ψυχικές διαταραχές οι οποίες στο 60% ξεκινούν στην εφηβεία, όπου ή δεν δίνεται η κατάλληλη σημασία και αγνοούνται ή παρουσιάζεται άρνηση του προβλήματος.
Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε παγκόσμια κλίμακα περίπου σε 154 εκατομμύρια άτομα ενώ οι διαταραχές που σχετίζονται με κατάχρηση αλκοόλ φτάνουν τα 95 εκατομμύρια κρούσματα. Επίσης η σχιζοφρένεια είναι μια από τις 10 συχνότερες αιτίες αναπηρίας στον κόσμο.
Η ψυχική υγεία αποτελεί έναν αρκετά παραγκωνισμένο τομέα της καθημερινής μας ζωής. Δεν είναι λίγες οι φορές που κοσμητικά επίθετα όπως «τρελός/ή», «μανιακός», «ψυχοπαθής» αλλά και άλλα συναφή χρησιμοποιούνται με καταχρηστικό τρόπο από πολλούς που αγνοούν την πραγματική τους σημασία και χρησιμοποιούν μία υπαρκτή ασθένεια ως μέσο προσβολής της συμπεριφοράς κάποιου.
Από την άλλη πλευρά, δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος αντιμετωπίζεται με πολλά κοινωνικά στερεότυπα όταν νοιώθει πως έχει την ανάγκη να πάει σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και πόσο μάλλον όταν ήδη βρίσκεται σε θεραπεία αφού αυτόματα κατηγοριοποιείται ως «τρελός» ή και «προβληματικός» στο μυαλό αρκετών.
Στις μέρες μας, με την εξέλιξη της επιστήμης της ψυχολογίας αμέτρητες έρευνες έχουν φέρει στο φως πληροφορίες γύρω από τους μηχανισμούς λειτουργίας του εγκεφάλου αλλά και της συμπεριφοράς. Νέα φάρμακα δημιουργήθηκαν και αντικατέστησαν κάποια παλαιότερα που αποδεδειγμένα προκαλούσαν αρκετές παρενέργειες σε αυτούς που τα χρησιμοποιούσαν. Ο λόγος πίσω από την εξέλιξη της ψυχολογίας τα τελευταία χρόνια, είναι ότι στις μέρες μας έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξηση των ψυχικών ασθενειών, με την κατάθλιψη και το άγχος να βρίσκονται στην κορυφή. Ειδικότερα μετά την περίοδο του εγκλεισμού λόγω του κορονοϊού τα ήδη αυξημένα ποσοστά αυτών των διαταραχών εκτοξεύτηκαν μετατρέποντας τους ειδικούς ψυχικής υγείας σε άτομα απαραίτητα για την διατήρηση της ισορροπίας τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο σε επαγγελματικό και κοινωνικό.
Οι ψυχικές ασθένειες αφορούν ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων κι αφορούν πολλές μορφές και εντάσεις συμπτωμάτων. Έχουν να κάνουν με διαταραχές συναισθημάτων και σκέψεων, ακαριαία σκαμπανεβάσματα σε συμπεριφορές και σκέψεις, μέχρι ψευδαισθήσεις,ακουστικές και οπτικές, καταθλίψεις, σχιζοφρένεια, διπολικές και οριακές διαταραχές, διαταραχές πρόσληψης της τροφής και πολλές ακόμη εκφάνσεις ψυχοπαθολογικών δυσκολιών οι οποίες μπορεί να καταστήσουν την καθημερινότητα αλλά και την δημιουργία μελλοντικών πλάνων εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο έως και ανέφικτο σε κάποιες περιπτώσεις. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι πολλές από αυτές τις διαταραχές μπορούν να θεραπευτούν με επιτυχία μέσω μιας ποικιλίας θεραπειών.
Κάποια άλλα στοιχεία δείχνουν ότι μονάχα το 50% των ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές λαμβάνουν την κατάλληλη επαγγελματική βοήθεια και ότι το 27% του ενήλικου πληθυσμού έχει βιώσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του μια από τις υπάρχουσες ψυχικές διαταραχές.Οι άνθρωποι που υποφέρουν από προβλήματα σχετιζόμενα με την ψυχική υγεία αναφέρουν ότι έχουν δεχτεί την απάνθρωπα επικίνδυνη και τοξική επίδραση του στίγματος και της μειωτικής κι απαξιωτικής συμπεριφοράς.Το στίγμα των ψυχικών διαταραχών είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο.Η παρουσία του πολύ συχνά μπορεί να αποθαρρύνει το άτομο από το να αναζητήσει βοήθειακαι στήριξη για την ψυχική του υγεία.
Διευκρινίζοντας τον όρο στίγμα στην ψυχική υγεία, αναφερόμαστε σε μια απαξιωτική, υποτιμητική και ταπεινωτική συμπεριφορά, η οποία ευτελίζει τον άνθρωπο που αναζητά ανακούφιση, κατανόηση, ισότιμη αντιμετώπιση σε θέματα που τον αφορούν και τον θέτουν στο κοινωνικό περιθώριο εξαιτίας της ψυχοπαθολογίας του.
Η μείωση των στερεότυπων και η γνώση πάνω σε δεδομένα που αφορούν την ψυχική υγεία είναι ένα από τα πλέον πολύτιμα και εξαιρετικής σημασίας ζητήματα μιας και είναι επιτακτική η ανάγκη ψυχοεκπαίδευσης του γενικού πληθυσμού και πρωτίστως των μαθητικών και φοιτητικών κοινοτήτων, οι οποίες θα διαμορφώσουν τις αυριανές συμπεριφορές και στάσεις απέναντι στους συνανθρώπους μας με θέματα ψυχικής υγείας.
ΒΥΤΙΝΑΡΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
