Ο Nikolaus Friedreich (1825-1882) σκέφτηκε την ψύχωση ως έναν συνδυασμό νευρολογικά βασισμένης εγκεφαλικής ανωμαλίας και ψυχικής ευερεθιστότητας και ως εκ τούτου χρησιμοποίησε την ψύχωση για να εξηγήσει την παραφροσύνη και την ψυχική διαταραχή. Ο Emil Kraepelin (1856–1926), από την άλλη πλευρά, πίστευε ότι κάθε διαταραχή στον άνθρωπο έχει τη δική της αιτιολογία, παθολογική ανατομία και συμπτώματα. Ωστόσο, ο Kraepelin πίστευε ότι πολλές διαταραχές έχουν παρόμοια συμπτώματα και βιολογικές βάσεις, αλλά ακολουθούν διαφορετικά μονοπάτια καθώς η διαταραχή εξελίσσεται. Λοιπόν, τι ακριβώς σημαίνει ψύχωση; Η ψύχωση είναι ένας ψυχιατρικός όρος που περιγράφει προβλήματα στη σκέψη και την αντίληψη. Χρησιμοποιείται για να εστιάσει σε καταστάσεις όπου χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα και δεν μπορούμε να διακρίνουμε μεταξύ του τι είναι πραγματικό και τι δεν είναι. Μερικά από τα σημάδια είναι να ακούμε ήχους που δεν υπάρχουν, να βλέπουμε πράγματα που δεν υπάρχουν και να ενεργούμε με βάση αυτά. Τα άτομα που βιώνουν ψυχωσικό επεισόδιο αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις, μπορεί να δυσκολεύονται να συνεχίσουν να εργάζονται και μπορεί ακόμη και να μην μπορούν να εκτελέσουν απλές καθημερινές εργασίες, όπως το να κάνουν ντους. Η ψύχωση μπορεί να συνυπάρχει με μια ψυχιατρική ασθένεια. Το πρωτότυπο αυτών των ασθενειών είναι η σχιζοφρένεια. Η ψύχωση μπορεί επίσης να παρατηρηθεί σε διαταραχές όπως η σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή, η βραχεία ψυχωτική διαταραχή, η παραληρητική διαταραχή, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, η σχιζότυπη δ/χή προσωπικότητας, η ψυχωτική δ/χή οφειλόμενη στην γενική σωματική κατάσταση, την ουσιοεπαγόμενη ψυχωτική διαταραχή αλλά και σε δ/χές διάθεσης και σε διάχυτες αναπτυξιακές δ/χές κ.λπ. Τα αίτια της ψύχωσης μπορούν να …
Ο Nikolaus Friedreich (1825-1882) σκέφτηκε την ψύχωση ως έναν συνδυασμό νευρολογικά βασισμένης εγκεφαλικής ανωμαλίας και ψυχικής ευερεθιστότητας και ως εκ τούτου χρησιμοποίησε την ψύχωση για να εξηγήσει την παραφροσύνη και την ψυχική διαταραχή.
Ο Emil Kraepelin (1856–1926), από την άλλη πλευρά, πίστευε ότι κάθε διαταραχή στον άνθρωπο έχει τη δική της αιτιολογία, παθολογική ανατομία και συμπτώματα. Ωστόσο, ο Kraepelin πίστευε ότι πολλές διαταραχές έχουν παρόμοια συμπτώματα και βιολογικές βάσεις, αλλά ακολουθούν διαφορετικά μονοπάτια καθώς η διαταραχή εξελίσσεται.
Λοιπόν, τι ακριβώς σημαίνει ψύχωση; Η ψύχωση είναι ένας ψυχιατρικός όρος που περιγράφει προβλήματα στη σκέψη και την αντίληψη. Χρησιμοποιείται για να εστιάσει σε καταστάσεις όπου χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα και δεν μπορούμε να διακρίνουμε μεταξύ του τι είναι πραγματικό και τι δεν είναι. Μερικά από τα σημάδια είναι να ακούμε ήχους που δεν υπάρχουν, να βλέπουμε πράγματα που δεν υπάρχουν και να ενεργούμε με βάση αυτά.
Τα άτομα που βιώνουν ψυχωσικό επεισόδιο αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις, μπορεί να δυσκολεύονται να συνεχίσουν να εργάζονται και μπορεί ακόμη και να μην μπορούν να εκτελέσουν απλές καθημερινές εργασίες, όπως το να κάνουν ντους.
Η ψύχωση μπορεί να συνυπάρχει με μια ψυχιατρική ασθένεια. Το πρωτότυπο αυτών των ασθενειών είναι η σχιζοφρένεια. Η ψύχωση μπορεί επίσης να παρατηρηθεί σε διαταραχές όπως η σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή, η βραχεία ψυχωτική διαταραχή, η παραληρητική διαταραχή, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, η σχιζότυπη δ/χή προσωπικότητας, η ψυχωτική δ/χή οφειλόμενη στην γενική σωματική κατάσταση, την ουσιοεπαγόμενη ψυχωτική διαταραχή αλλά και σε δ/χές διάθεσης και σε διάχυτες αναπτυξιακές δ/χές κ.λπ. Τα αίτια της ψύχωσης μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες.
- Γενετική προέλευση
- Χρήση ναρκωτικών
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες
- Μια άλλη κατάσταση υγείας (όγκος εγκεφάλου κ.λπ.)
Ο αδρός κανόνας για την πορεία και την εξέλιξη της ψύχωσης είναι ότι:
- Το 1/3 ζει μια σχετικά φυσιολογική ζωή
- Το 1/3 έχει σημαντικά συμπτώματα, αλλά μπορούν να λειτουργήσουν σε μια κοινότητα
- Το 1/3 εμφανίζουν σημαντική έκπτωση και χρήζουν συχνών νοσηλειών
Στην συνέχεια θ’ αναφερθούμε στους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά και αρνητικά την πρόγνωση στις διαταραχές του φάσματος της σχιζοφρένειας. Στους ευνοϊκούς παράγοντες της πρόγνωσης έχουμε την όψιμη έναρξη, τους εμφανείς εκλυτικούς παράγοντες, την οξεία εισβολή, την καλή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και επαγγελματική κατάσταση, το καλό δίκτυο υποστήριξης, τα θετικά συμπτώματα, το οικογενειακό ιστορικό συναισθηματικής διαταραχής, την ύπαρξη αμηχανίας κατά την έναρξη των συμπτωμάτων, την απουσία βλάβης στην απεικόνιση του κεντρικού νευρικού συστήματος κ.λπ. , ενώ στους δυσμενείς παράγοντες έχουμε την πρώιμη έναρξη, την απουσία εκλυτικών παραγόντων, την ύπουλη εισβολή, την κακή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και επαγγελματική κατάσταση, αν έχει κοινωνική απόσυρση, αν είναι απορροφημένοι από εσωτερικές σκέψεις και εμπειρίες, αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας, αν είναι άγαμος, διαζευγμένος ή χήρος ασθενής, αν έχει ανεπαρκές δίκτυο υποστήριξης, αρνητικά συμπτώματα και πολλές υποτροπές στο ιστορικό του.
Κλείνοντας θα ήταν χρήσιμο ν’ αναφερθούμε πώς για την βέλτιστη πρόγνωση της νόσου, το σημαντικότερο είναι ότι όσο πιο σύντομα γίνει η παρέμβαση και η έναρξη της θεραπείας τόσο πιο ευνοϊκότερη θα γίνει και η πρόγνωση εφόσον έχουμε όμως και πιο συστηματική, εντατική και υψηλής ποιότητας φαρμακοθεραπεία-ψυχοθεραπεία και παρεμβάσεις ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης , τόσο πιο εφικτή θα είναι και η ανάρρωση.
Δημήτριος Αναστασόπουλος – Επισκέπτης Υγείας
Σωματείο ΜΚΧ Πρόληψης & Προαγωγής Υπηρεσιών Υγείας – Μονάδα Έγκαιρης Παρέμβασης
