Το «πλαίσιο» είναι ουσιαστικά οι κανόνες και το καθημερινό πρόγραμμα του Οικοτροφείου.
Σε γενικές γραμμές όλοι θα έχουμε αναρωτηθεί και πληροφορηθεί ή θα είμαστε εξοικειωμένοι λιγότερο ή περισσότερο με το τι είναι η κάθε ψυχική διαταραχή. Παρόλα αυτά, λίγοι γνωρίζουν το σκοπό και τους στόχους μίας Μονάδας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφείο), όπου φιλοξενεί πάσχοντες ψυχικών διαταραχών.
Συγκεκριμένα, το Οικοτροφείο Θρυλορίου Κομοτηνής «Ίκελος» φιλοξενεί 15 ενήλικες με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Η διαταραχή που κυριαρχεί είναι η σχιζοφρένεια, η οποία αποτελεί ένα κλινικό σύνδρομο τόσο εξαιρετικής σημασίας, όσο και εξαιρετικής πολυπλοκότητας. Το Οικοτροφείο πέρα από την ιατροφαρμακευτική κάλυψη που προσφέρει, η οποία είναι ουσιαστικής σημασίας για τη μείωση των συμπτωμάτων, αλλά και την πρόληψη της έξαρσης αυτών, συνδυάζει και τις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, οι οποίες φαίνεται να συντελούν στην καταστολή των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας. Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα της δομής περιλαμβάνει ποικίλες μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις-δράσεις, όπως:
- Ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες
- Εξωτερικές δραστηριότητες
- Ανάγνωση βιβλίου
- Θεατρικές ομάδες
- Τραγούδι
- Χορός
- Επιτραπέζια
- Διοργάνωση εκδηλώσεων και γιορτών
- Δημιουργία κατασκευών μέσα από θεματικές ενότητες
- Νοητική ενδυνάμωση
- Ασκήσεις λεπτής κινητικότητας
- Ζωγραφική
- Ομάδες κηπουρικής
- Προβολή ταινιών/ προσομοίωση κινηματογράφου
- Πρόγραμμα καθημερινής διαβίωσης
Πως, όμως, τελικά η ενασχόληση με δραστηριότητες βοηθάει τους πάσχοντες να διαχειριστούν ευκολότερα και αποτελεσματικότερα τα συμπτώματά της ψυχικής νόσου;
Οι ωφελούμενοι, μέσω της συμμετοχής τους στις καθημερινές δραστηριότητες αποκτούν ποικίλες δεξιότητες. Διδάσκονται την πειθαρχία, την επιμονή, την τοποθέτηση ορίων, αναπτύσσουν την φαντασία τους, αποφορτίζονται. Ακόμη, στις διάφορες εκδηλώσεις μαθαίνουν να αλληλοεπιδρούν με τον κόσμο και να αναπτύσσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Πέρα από τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο Οικοτροφείο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το καθημερινό πρόγραμμα διαβίωσης, το οποίο ακολουθούν οι ένοικοι. Αυτό περιλαμβάνει την διατήρηση της καλής ατομικής υγιεινής, την επιλογή ένδυσης, την καθαριότητα των δωματίων τους και των κοινόχρηστων χώρων.
Με λίγα λόγια, αναπόσπαστο κομμάτι του Οικοτροφείου αποτελεί η προσφορά των ίδιων των θεραπευόμενων. Οι ωφελούμενοι κατέχουν ενεργή θέση και φωνή, αφού συμμετέχουν δυναμικά στο σχεδιασμό των προγραμμάτων, καθώς προτείνουν ιδέες για ομάδες ή αναλαμβάνουν οι ίδιοι μία δράση της αρεσκείας τους.
Το κίνητρο που λαμβάνουν οι ένοικοι, πηγάζει σε σημαντικό βαθμό από το προσωπικό, που απαρτίζει τη δομή. Στο Οικοτροφείο απασχολούνται 18 εργαζόμενοι και συγκεκριμένα, Κοινωνιολόγοι, Νοσηλευτές, Γενικών Καθηκόντων, Κοινωνικός Λειτουργός, Ψυχολόγος, Ψυχίατρος και Παθολόγος. Η κάθε ειδικότητα με τη δική της προσφορά και τα καθήκοντα βοηθούν με τον τρόπο τους τον κάθε ένοικο ξεχωριστά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στην εξάλειψη του στίγματος, στην κοινωνικοποίησή τους, στην αποφόρτισή τους και στην επανένταξή τους στην κοινωνία.
Όλα τα παραπάνω που αναφέρθηκαν είναι το λεγόμενο «πλαίσιο». Το «πλαίσιο» είναι ουσιαστικά οι κανόνες και το καθημερινό πρόγραμμα του Οικοτροφείου. Αυτό προσφέρει στους ωφελούμενους το αίσθημα σταθερότητας, την μείωση του άγχους και της δυσφορίας. Το Οικοτροφείο είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας και το πλαίσιο με τους κανόνες και τα όρια που τους θέτει, τους προετοιμάζει για αυτήν, στην περίπτωση που καταφέρουν να διαβιώσουν μελλοντικά μόνοι τους. Χωρίς το πλαίσιο, οι ψυχικά πάσχοντες είναι αδύνατο να είναι λειτουργικοί, χωρίς να τους καταβάλλουν τα συμπτώματα της ασθένειας.
Ίνα Σβυντρίδου
Ψυχολόγος
Οικοτροφείου Θρυλορίου Κομοτηνής
