Η διαταραχή γενικευμένου άγχους χαρακτηρίζεται από έντονη ανησυχία που επεκτείνεται σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής. Πέραν των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και των γεγονότων ζωής, η σύνθετη λειτουργία του εγκεφάλου συντελεί επίσης στην εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Η αμυγδαλή, μια σημαντική δομή που εμπλέκεται στη συναισθηματική επεξεργασία του εγκεφάλου, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαταραχή γενικευμένου άγχους. Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα άτομα με αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν υψηλή ενεργοποίηση της αμυγδαλής ως αντίδραση σε απειλητικά ερεθίσματα. Αυτή η υπερδραστηριότητα, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικές αντιδράσεις φόβου και να αυξήσει την αίσθηση απειλής, ακόμη και σε μη απειλητικά περιβάλλοντα. Επιπλέον, προβλήματα στη συνδεσιμότητα της αμυγδαλής με άλλες περιοχές του εγκεφάλου, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός (PFC), μπορούν να προκαλέσουν δυσκολίες στη ρύθμιση των συναισθημάτων που παρατηρούνται σε άτομα με διαταραχή γενικευμένου άγχους.
Ο προμετωπιαίος φλοιός (PFC), ιδιαίτερα ο ραχιαίος προμετωπιαίος φλοιός (DLPFC), είναι ουσιώδης για τις νοητικές λειτουργίες όπως η λήψη αποφάσεων και ο έλεγχος των παρορμήσεων. Στη διαταραχή γενικευμένου άγχους, η δυσλειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού (PFC) μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες μετατόπισης της προσοχής από ερεθίσματα που προκαλούν άγχος. H παραπάνω δυσκολία, διατηρεί τον κύκλο του άγχους και συμβάλλει στη χρόνια φύση της διαταραχής.
Η δυσλειτουργία των νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη, το γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA) και η νορεπινεφρίνη, εμπλέκεται στην παθοφυσιολογία της διαταραχής γενικευμένου άγχους (ΓΑΔ). Ειδικότερα, η μείωση των επιπέδων σεροτονίνης σχετίζεται με διαταραχές της διάθεσης και αυξημένο άγχος. Αντίστοιχα, μειωμένη ρύθμιση του GABA, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη διέγερση στα κυκλώματα του εγκεφάλου που προκαλούν άγχος, ενώ η μειωμένη ρύθμιση της νορεπινεφρίνης ενισχύει τη διέγερση και την εγρήγορση, συμβάλλοντας στην υπερδιέγερση που παρατηρείται σε άτομα με ΓΑΔ.
Η κατανόηση των νευροβιολογικών βάσεων της ΓΑΔ είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπευτικών προσεγγίσεων Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η οποία στοχεύει σε δυσπροσαρμοστικά μοτίβα σκέψης και συμπεριφορές, έχει αποδειχθεί ότι ρυθμίζει τη νευρωνική δραστηριότητα σε περιοχές που εμπλέκονται στη ΓΑΔ. Όσον αφορά τις φαρμακολογικές παρεμβάσεις, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης (SNRIs) αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων άγχους.
Συμπερασματικά, το περίπλοκο δίκτυο δομών και νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία της διαταραχής γενικευμένου άγχους. Περαιτέρω έρευνα στους νευροβιολογικούς μηχανισμούς στους οποίους βασίζεται η ΓΑΔ υπόσχεται την ανάπτυξη πιο στοχευμένων και αποτελεσματικών παρεμβάσεων για την ανακούφιση από το βάρος αυτής της εξουθενωτικής διαταραχής.
- Etkin, A., & Wager, T. D. (2007). Functional neuroimaging of anxiety: a meta-analysis of emotional processing in PTSD, social anxiety disorder, and specific phobia. The American journal of psychiatry, 164(10), 1476–1488. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2007.07030504
- Blair, K. S., & Ressler, K. J. (2015). Neurobiological basis of generalized anxiety disorder. In Handbook of Anxiety and Fear (pp. 109-128). Elsevier.
- Shin, L. M., & Liberzon, I. (2010). The neurocircuitry of fear, stress, and anxiety disorders. Neuropsychopharmacology : official publication of the American College of Neuropsychopharmacology, 35(1), 169–191. https://doi.org/10.1038/npp.2009.83
- Kalisch, R., Baker, D. G., Basten, U., Boks, M. P., Bonanno, G. A., Brummelman, E., Chmitorz, A., Fernàndez, G., Fiebach, C. J., Galatzer-Levy, I., Geuze, E., Groppa, S., Helmreich, I., Hendler, T., Hermans, E. J., Jovanovic, T., Kubiak, T., Lieb, K., Lutz, B., Müller, M. B., … Kleim, B. (2017). The resilience framework as a strategy to combat stress-related disorders. Nature human behaviour, 1(11), 784–790. https://doi.org/10.1038/s41562-017-0200-8
